امیمه بنت بشر انصاری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وی از تیره بنی‌عمرو
بن عوف، از
قبیله اوس است.
از زندگانی او آگاهی چندانی در دست نیست، جز آنکه وی همراه
همسر مشرکش در
مکّه می‌زیست.
نام همسر او را حسان
بن دحداحه
یا
ثابت بن دحداحه غیر از ثابت
بن دحداحه،
صحابی انصاری که در
غزوه احد مجروح شد، ذکر کرده‌اند.
امیمه پس از
صلح حدیبیه ، در سال ششم هجری، از مکّه گریخت و به
مدینه مهاجرت کرد و
اسلام آورد.
پیامبر قصد داشت طبق مفاد صلح‌نامه حدیبیه او را به کافران مکّه بازگرداند که بنا به برخی
روایات آیه ۱۰ سوره
ممتحنه در این‌باره نازل شد
و از پیامبر خواسته شد تا ضمن آزمودن زنان مهاجر به مدینه، از بازگرداندن آنان صرف‌نظر کند و
مهریه آنان را به شوهران کافرشان باز پس دهد و پس از آن، ازدواج مسلمانان با آنان مجاز خواهد بود: «یاَیُّهَا الَّذینَ ءامَنوا اِذا جاءَکُمُ المُؤمِنتُ مُهجِرت فَامتَحِنوهُنَّ اللّهُ اَعلَمُ بِایمنِهِنَّ فَاِن عَلِمتُموهُنَّ مُؤمِنت فَلا تَرجِعوهُنَّ اِلَی الکُفّارِ لا هُنَّ حِلٌّ لَهُم و لا هُم یَحِلّونَ لَهُنَّ و ءاتوهُم ما اَنفَقوا و لا جُناحَ عَلَیکُم اَن تَنکِحوهُنَّ اِذا ءاتَیتُموهُنَّ اُجورَهُنَّ و لا تُمسِکوا بِعِصَمِ الکَوافِرِ و سَلوا ما اَنفَقتُم و لیَسَلوا ما اَنفَقوا ذلِکُم حُکمُ اللّهِ یَحکُمُ بَینَکُم و اللّهُ عَلیمٌ حَکیم».
پیامبر(صلی الله علیه وآله) بر اساس مفاد آیه، مهریّه امیمه را برای همسرش فرستاد و او را به
ازدواج سهل بن حنیف انصاری درآورد که ثمره آن
عبداللّه بن سهل بود.
ابن اثیر نزول
آیه مزبور را در شأن امیمه بعید دانسته، زیرا وی را از اهالی مدینه می‌داند و ازاین‌رو نمی‌تواند از مهاجران باشد؛
اما منابع تفسیری
و مآخذی چون الاصابه و تاریخ المدینة المنوره بر سکونت وی در مکّه و مهاجرت او تأکید دارد.
ابن حجر احتمال داده که همسر امیمه، فردی انصاری نبوده و پس از
ازدواج او را با خود به مکّه برده باشد.
۱. اسد الغابة فی معرفة الصحابه.
۲. الاصابة فی تمییز الصحابه.
۳. البحر المحیط فی التفسیر.
۴. تاریخ المدینة المنوره.
۵. جامع البیان عن تأویل آی القرآن.
۶. النکت و العیون، ماوردی.
دانشنامه موضوعی قرآن کریم، برگرفته از مقاله «امیمه دختر بشر انصاری».
