ام - به فتح الف (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
أَمْ (به فتح الف و سکون میم) از واژگان بکار رفته در
قرآن کریم و
حرف استفهام است و به دو صورت متصله و منقطعه استفاده می‌شود.
أَمْ دو جور بکار می‌رود متّصله و منقطعه.
متّصله آن است که در ردیف الف
استفهام واقع شود و به معنی ایّ (کدام) میاید مثل
(وَ اِنْ اَدْرِی اَ قَرِیبٌ اَمْ بَعِیدٌ ما تُوعَدُونَ) یعنی نمی‌دانم آیا نزدیک یا دور است آنچه وعده می‌شوید و نیز بعد از الف تسویه واقع می‌شود نحو
(سَواءٌ عَلَیْهِمْ اَ اَنْذَرْتَهُمْ اَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لا یُؤْمِنُونَ) یعنی برای آنها یکسان است خواه بترسانی یا نترسانی
ایمان نمی‌آورند. بهتر است بگوئیم: در این صورت الف تسویه و‌ام هر دو بمعنی «خواه» می‌آیند.
متّصله از آن سبب گویند که ما قبل «ام» بما بعدش متّصل است.
منقطعه آنست که از ما بعدش قطع شده و به معنی بل (بلکه) می‌آید مانند
(اَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ شُفَعاءَ) یعنی بلکه جز خدا واسطه‌هائی گرفته‌اند.
اَمْ گاهی به هل داخل می‌شود ولی به همزه داخل نمی‌شود مانند
(اَمْ هَلْ تَسْتَوِی الظُّلُماتُ وَ النُّورُ) آنچه در باره «ام» نوشته شد همه از اقرب الموارد است، فقط مثل‌ها را از
قرآن آورده‌ایم.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «ام»، ج۱، ص۱۰۸.
