الله (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
الله برترین نام از نام های
ذات مقدسی است که هستی صرف و جامع و مبداء همه کمالات وجودی و منزه از هر نقصی است.
اصل الله الاله است و همزه به جهت کثرت
استعمال ، حذف شده است و «الاله» و «الله» یا به معنای معبودی است که مستحق
عبادت باشد
یا به معنای ذاتی که عقول در آن متحیر است
و نیز گفته‌اند: اله از ولاه (
عشق ورزیدن) بوده و واو به همزه تبدیل شده است؛ یا از «لاه یلوه لیاها» (مستور بودن) است
این چهار معنا از
امیرالمؤمنین علیه‌السّلام درباره «الله» نقل شده است: الله معبودی است که
خلق درباره او
حیران و به او عشق میورزند. الله از
ادراک چشم‌ها مستور و از افکار و گمان‌ها محجوب است.
الله اسم
خاص خداوند است که به همه اسمای حسنی و افعال برگرفته از آن‌ها متصف می‌شود و عکس آن (یعنی اتصاف اسما و صفات به الله) استعمال ندارد و لذا صحیح است گفته شود: الله اسم
جلاله ذات واجب الوجودی است که مستجمع جمیع صفات
کمال می‌باشد.
لفظ
جلاله «الله» در
قرآن ، دو هزار و ششصد و نود و هفت بار تکرار شده و پیش از نزول قرآن این اسم در میان
اعراب جاهلی آشنا بوده است.
امام خمینی اسم الله را اسم جامع الهی می‌داند و معتقد است اسم «الله» از جهت جامع بودن
اسم اعظم است و دیگر اسما مظهر آن اسم‌اند.
ایشان برای اسم اعظم الله سه مرتبه ذکر کرده است:
مرتبه الوهیت، مرتبه خارج، مرتبه لفظ. اسم اعظم به حسب مرتبه الوهیت همان اسم جامع الله است که جامع همه اسمای الهی و اصل و مبدا ظهور اشیاست و به حسب حقیقت خارجی انسان کامل و به حسب لفظ و عبارت از چشم خلایق پوشیده است.
به اعتقاد امام خمینی اول اسمی که به تجلی احدیت و فیض اقدس در حضرت واحدیت ظهور پیدا می‌کند، اسم جامع الله است که مظهر آن، عین ثابت انسان کامل و حقیقت محمدی است.
آنچه در راس اسما در مرحله تعین ثانی قرار دارد و اولین و بزرگ‌ترین اسم‌های خداوند را تشکیل می‌دهد، اسم جامع الله است جامعیت این اسم نسبت به دیگر اسماء ازاین‌جهت است که این اسم همه اسمای دیگر را به گونه مندمج و فشرده و انباشته در خود دارد، همچنین در همه اسماء ساری و جاری است؛ بنابراین اسم الله به جهت تعین الوهیتی‌اش، مشتمل بر تمام اسماء است.
بنا بر نظر امام خمینی اسماء در واحدیت به صورت زنجیره‌ای طولی مرتب می‌باشند که پس از اسم جامع الله که کلی‌ترین اسم به شمار می‌آید، اسماء عام و شامل‌تر پدید می‌آیند و پس از آن نوبت به اسمایی می‌رسد که از احاطه و شمول کمتری برخوردارند؛ بنابراین همه اسماء از اسم جامع الله به حسب ترتیب یادشده به وجود می‌آیند.
•
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «الله (قرآن)». •
دانشنامه امام خمینی ، تهران،
موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ، ۱۴۰۰ شمسی.
