الرحمة فی الطب و الحکمة (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«الرحمة فی الطب و الحکمة»، به
زبان عربی ، تالیف
جلال الدین سیوطی ، از جمله نگاشته‌های مختصر طبی است که مؤلف در آن به بررسی بیماری‌ها و
علاج آنها می‌پردازد.
نویسنده این اثر را بر اساس تجربیات اساتیدش که شنیده و آنچه در کتب گوناگون دیده، تحریر نموده است؛ چنان که خود گوید: «التقطت هذا الکتاب من کلام ابی الطیب و من کلام الاشیاخ رحمهم الله تعالی و من کتب شتی
مبتغیا بذلک الاجر و الثواب من الله تعالی.
کتاب، مشتمل بر ۱۹۵ باب و بعضی از ابواب، خود مشتمل بر چند فصل است. مؤلف، کوشیده آنچه را می‌نگارد مختصر و مفید باشد و از درازگویی پرهیز کند.
مؤلف، در شش فصل ابتدایی به بیان کلیاتی در
طب و اموری پیرامون حفظ الصحة و نیز کلیاتی در مورد طبایع اغذیه و
ادوی ه و شیوه عملکرد آنها می‌پردازد.
از باب هفتم، با بحث پیرامون بیماری
خفة الراس ، بررسی بیماری‌ها شروع می‌شود. بررسی بیماری‌ها تا باب ۱۹۲ ادامه می‌یابد.
بعد از آن نیز مؤلف در چند باب باقی مانده، به مسائل و امور جنبی می‌پردازد.
کتاب «الرحمة فی الطب و الحکمة» را نمی‌توان از کتب مهم و یا حتی درجه دوم
طب برشمرد؛ چرا که نه مؤلف آن، طبیبی حاذق بوده تا تجربیات قابل ذکری را دارا باشد و نه کتاب، شرح و تقریری است از کتب مهم طبی، بلکه تالیفی است حاصل ذوق و اندیشه مؤلفی که چندان هم از طب سررشته ندارد؛ بااین حال، چند نکته باعث می‌شود که کتاب مزبور، قابل اعتنا و توجه باشد:
۱. این اثر، بازگوکننده تجربیات و نکاتی است که مؤلف از مشایخش، خصوصا شخصی به نام ابوالطیب شنیده و از آنجایی که بسیاری از مشایخ او اثری طبی نداشته‌اند، مراجعه به این اثر برای آشنایی با آراء آنان سودمند است.
۲. مؤلف، در کنار پرداختن به
معالجه بیماری‌ها به شیوه معمول، از نحوه درمان بیماری‌ها با
طلسمات و
حرزها نیز سخن می‌گوید. این نحوه
معالجه تنها در چند کتاب، از جمله «
تذکرة اولی الالباب »، تالیف
داوود انطاکی دیده می‌شود. دسته بندی و ترتیب و تدوین مطالب در این اثر هم به خوبی صورت گرفته است. نثر و شیوه بیان مطالب هم از مزایای دیگر این اثر است.
این اثر، توسط مؤسسه مطالعات تاریخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل دانشگاه علوم پزشکی،
درسال ۱۳۸۷ ش، در ۲۵۱ صفحه، به صورت افست چاپ و منتشر شده است.
دیباچه مختصر این اثر، به قلم آقای دکتر محمدمهدی اصفهانی است و توضیحی مختصر است پیرامون کتاب.
نرم افزار جامع طب، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی(نور)
dark
