• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

احمد بن محمد آل خلیفه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



آلِ خَلیفه، سلسله‌ای مالکی مذهب از عرب‌های عَتوبی عربستان که در نخستین سال‌های سده ۱۸م به کرانه‌های جنوبی خلیج فارس کوچیدند، درحدود ۱۱۹۶ق/۱۷۸۲م مجمع الجزایر بحرین را گرفتند و تا امروز بر بحرین فرمانروایی دارند. یکی از شخصیت‌های این خاندان، احمد بن محمد است.



احمد بن محمد (۱۱۹۶-۱۲۱۱ق/۱۷۸۲-۱۷۹۶م). یکی از شخصیت‌های خاندان آل خلیفه می‌باشد.


احمد بن محمد پس از مرگ پدر حکومت مستقل خود را در زباره اعلام داشت
[۱] زرین قلم، علی، سرزمین بحرین، ج۱، ص۱۰۹، تهران، سیروس، ۱۳۳۷ش.
و به دنبال مرگ کریم‌خان زند و آشفتگی اوضاع ایران، از پرداخت مالیات سرباز زد و به بحرین یورش برد و آن‌جا را غارت کرد. این رویداد به دشمنی میان شیخ نصرخان والی منطقه و آل خلیفه انجامید.
[۲] آدمیت، فریدون، جزایر بحرین، ج۱، ص۳۴، نیویورک، پریگر، ۱۹۵۵.



مورخان درباره تاریخ تصرف بحرین اختلاف‌نظر دارند، اما در اسناد کمپانی هند شرقی نامه‌ای به تاریخ ۲۸ ذیقعده ۱۱۹۶ق/۴ نوامبر ۱۷۸۲م هست که می‌گوید: «عتوبی‌ها بحرین را گرفتند و غارت کردند».
[۳] ابوحاکمه احمد مصطفی، تاریخ شرقی الجزیرة العربیه، ج۱، ص۱۰۹.

به‌هرحال، شیخ احمد به دستیاری آل صباح و آل جَلاهِمه بر بحرین تاخت و سربازان ایرانی را که در قلعه نادری مستقر بودند، به قتل رسانید
[۴] زرین قلم، علی، سرزمین بحرین، ج۱، ص۱۰۷، تهران، سیروس، ۱۳۳۷ش.
و تلاش شیخ نصر برای گردآوری نیرو و تسخیر دیگرباره بحرین به جایی نرسید.


به این ترتیب، شیخ احمد «فاتح» لقب گرفت و حکومت خاندان آل خلیفه را در بحرین بنیاد گذاشت. او برای تثبیت قدرت خویش، بخشی از غنایم را میان هم پیمانانی که در جنگ شرکت داشتند، تقسیم کرد و یکی از بستگان خود را در «دیوان» قلعه شهر منامه به حکومت گماشت تا جزیره را در برابر یورش ایران حفظ کند.
[۵] ابوحاکمه احمد مصطفی، تاریخ شرقی الجزیرة العربیه، ج۱، ص۱۱۷.
سپس به زباره بازگشت. شیخ احمد تابستان را در بحرین و بقیه سال را در زباره می‌گذراند تا آن‌که در ۱۲۱۱ق/۱۷۹۶م مرد و در منامه دفن شد.
[۶] ابوحاکمه احمد مصطفی، تاریخ شرقی الجزیرة العربیه، ج۱، ص۱۱۷.



۱. زرین قلم، علی، سرزمین بحرین، ج۱، ص۱۰۹، تهران، سیروس، ۱۳۳۷ش.
۲. آدمیت، فریدون، جزایر بحرین، ج۱، ص۳۴، نیویورک، پریگر، ۱۹۵۵.
۳. ابوحاکمه احمد مصطفی، تاریخ شرقی الجزیرة العربیه، ج۱، ص۱۰۹.
۴. زرین قلم، علی، سرزمین بحرین، ج۱، ص۱۰۷، تهران، سیروس، ۱۳۳۷ش.
۵. ابوحاکمه احمد مصطفی، تاریخ شرقی الجزیرة العربیه، ج۱، ص۱۱۷.
۶. ابوحاکمه احمد مصطفی، تاریخ شرقی الجزیرة العربیه، ج۱، ص۱۱۷.



دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «آل خلیفه»، ج۱، ص۴۱۳.    



جعبه ابزار