• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حقب (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




حُقْب (به ضم حاء و سکون قاف) یا حُقُب (به ضم حاء و قاف)، از واژگان قرآن کریم به معنای دهر و زمان است و جمع آن در آیات قرآن به صورت اَحْقاب (به فتح الف و سکون حاء) آمده است‌.



حُقْب به معنی دهر و زمان است. جمع آن احقاب است‌.


(لا اَبْرَحُ حَتَّی اَبْلُغَ مَجْمَعَ الْبَحْرَیْنِ اَوْ اَمْضِیَ‌ حُقُباً) «آرام نگیرم تا به مجمع دو دریا برسم یا مدتی دراز راه بروم.» (اِنَّ جَهَنَّمَ کانَتْ مِرْصاداً)(لِلطَّاغِینَ مَآباً)(لابِثِینَ فِیها اَحْقاباً) «حقّا که جهنّم کمین‌گاه و برای طاغیان محل بازگشت است و مدّت‌ها در آن بسر برند.» راغب حقبه را مدتی مبهم از زمان گفته است. از زجّاج نقل شده که حقب هشتاد سال است و نیز حقب را چهل سال گفته‌اند و ایضا مدّت دراز (دهر طویل) معنی کرده‌اند.
در نهج البلاغه خطبه ۸۷ هست: «... وَ لَا خَلَتْ فِیمَا بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُمْ‌ الْاَحْقَابُ‌ وَ الْقُرُونُ.»؛ «میان شما و آنها زمان‌ها و قرن‌ها (دوران‌ها) نگذشته است.» ظاهرا از احقاب، زمان‌ها و مدت‌ها اراده شده است. به هر حال آیه‌: (لابِثِینَ فِیها اَحْقاباً) دلالت بر خلود ندارد.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۱۵۷.    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ط دار القلم، ص۲۴۸.    
۳. ابن فارس، احمد، معجم مقائیس اللغة، ج۲، ص۸۹.    
۴. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۴۵.    
۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۶، ص۳۶۱.    
۶. بیستونی، محمد، ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۱۵، ص۹۲.    
۷. ابن فارس، احمد، معجم مقائیس اللغة، ج۲، ص۸۹.    
۸. فیروزآبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۱، ص۵۷.    
۹. کهف/سوره۱۸، آیه۶۰.    
۱۰. نبا/سوره۷۸، آیه۲۱-۲۳.    
۱۱. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ط دار القلم، ص۲۴۸.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۶، ص۳۶۱.    
۱۳. بیستونی، محمد، ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۱۵، ص۹۲.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۵۶، خطبه ۸۷.    
۱۵. سید شریف رضی، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۱۷۶، خطبه ۸۸.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «حفف»، ج۲، ص۱۵۷-۱۵۸.    






جعبه ابزار