• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اجتناب از ابهام

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



اجتناب از ابهام در علم منطق به معنای پرهیز از کلام مبهم و محتمل‌الوجوه است.



در مباحث مربوط به توابع خطابه که شامل تحسینات و تزیینات کلام است، بحث درباره آراستن سخن به کمک صنعت بدیع، معانی و بیان، و پیراستن کلام از اموری است که باعث ردائت، پستی و زشتی آن می‌شود. یکی از اموری که خطیب در خطابه‌اش باید از آن اجتناب کند، این است که از ابهام، مغالطه و احتمال ضدین دوری کند، زیرا ابهام‌گویی، انسان را به ورطه مغالطه کشانده، از خطابه دور می‌کند، در حالی که هدف گوینده، اثبات حق، فهماندن مطلب خویش و قانع‌ ساختن شنوندگان درباره امری است که می‌خواهد آنها را به آن وادار کند.
البته ابهام‌گویی که مغالطه و احتمال ضدّین را در بر دارد، در شعر؛ به دلیل ویژگی شعر؛ از تزیینات محسوب می‌شود. همچنین این امر، برای کاهنان و منجّمان مفید است، زیرا همواره می‌خواهند برای سخن خود، محملی داشته باشند تا اگر کذب یک طرف آشکار شد به وجه دیگر کلام تمسک کنند.


۱. خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۵۷۵.    



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «اجتناب از ابهام»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۰/۲۶.    


رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی




جعبه ابزار