• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابّان (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




ابّان از مفردات نهج البلاغه به معنای زمان آغازین، دوبار در خصوص توصیف فتنه‌های آینده در بیانات حضرت علی (علیه‌السلام) بکار رفته است.



وقت شیء و اوّل شیء در اقرب الموارد آمده: «ابّان الشیء: حینه و اوّله.»


این کلمه را امام (صلوات‌الله‌علیه) دو بار به کار برده است یکی در خطبۀ ۱۵۰، که دربارۀ فتنه‌های آینده فرموده: «یا قوم هذا ابّان ورود کلّ موعود و دنو من طلعة ما لا تعرفون الا و انّ من ادرکها منّا یسری فیها بسراج منیر...؛ یعنی: ‌ای قوم این روز وقت آمدن هر موعود و نزدیک شدن به ظهور آنچه نمی‌دانید می‌باشد ولی اهل بیت (علیهم‌السلام) من در آن فتنه با چراغ هدایت خواهند رفت.»


به‌نظر ابن میثم (رحمه‌الله) این سخن اشاره به فتنه‌هایی است که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) از آمدن آن‌ها به حضرت خبر داده بود و به نظر ابن ابی الحدید اشاره به ظهور حضرت مهدی (علیه‌السلام) می‌باشد. دیگری در خطبۀ «و قدّم الخوف لابّانه» ناگفته نماند: این کلمه در کتاب صبحی صالح و ابن ابی الحدید «لا مانه» با «میم» از مادۀ امن آمده و در ابن میثم و عبده «لابانه» نقل شده است. ولی ظاهرا نقل اول صحیح است که ابن ابی الحدید لام آن‌را تعلیل گرفته؛ یعنی: برای امان روز قیامت، خوف دنیا را وسیله قرار داده است.


۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۰۸، خطبه۱۵۰.    
۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۱۱، خطبه۱۸.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ابّان»، ص۲۳.    






جعبه ابزار