• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوجعفر احمد بن هشام

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابوجعفر احمد بن هشام (م۲۱۷ هـ)، از ادیبان و شاعران و فرماندهان نظامی و مشاوران طاهر بن حسین (فرمانده سپاه مأمون عباسی) در حکومت عباسیان بود.



ابوجعفر احمد بن هشام، از ادیبان و شاعران عصر خویش به شمار می‌رفت
[۱] سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۲۱۹.
و سمت فرماندهی را نیز در نیروهای طاهر بن حسین (امارت ۲۰۵-۲۰۷ هـ) به عهده داشت. وی از مشاوران نزدیک طاهر بن حسین بود و نظرات و راهنمایی‌های او نقش مهمی در پیروزی طاهر بن حسین بر علی بن عیسی بن ماهان داشت.
احمد همچنین گاهی از طرف مامون به ماموریت‌های نظامی می‌رفته است. پدر او هشام نیز از مشاوران مامون بوده است.


نظرات و راهنمایی‌های احمد بن هشام، نقش مهمی در پیروزی طاهر بن حسین داشت. به عنوان نمونه، هنگامی که برخورد دو لشکرِ طاهر بن حسین و علی بن عیسی در نزدیکی‌های ری قطعی شد، احمد به طاهر پیشنهاد کرد از آنجا که ممکن است علی بن عیسی بگوید از سوی امین خلیفه عباسی (خلافت ۱۹۳-۱۹۸ هـ) به امارت ری آمده و در این صورت امکان جنگ با او نخواهد بود، بهتر آن است که به خلع امین و خلافت مامون (خلافت ۱۹۸-۲۱۸ هـ) ندا داده شود، طاهر قبول کرد و احمد به منبر رفته و از سوی طاهر، خلع محمد امین و خلافت مامون را رسماً اعلام کرد.
همچنین هنگامی که دو لشکر به هم رسیدند، به پیشنهاد احمد نسخه‌های بیعتی را که علی بن عیسی از او و طاهر و اهل خراسان برای مامون گرفته بود، بر سر نیزه کردند تا علی بن عیسی بفهمد که خود بیعت را شکسته است. وی با شجاعتی که داشت، با این کار در مقابل لشکر علی بن عیسی ایستاد و به نصیحت او پرداخت.


احمد بن هشام، سرانجام در سال ۲۱۷ هـ به قتل رسید.
[۶] سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۲۱۹.



از احمد بن هشام، مجموعه‌ای از اشعار که حاوی پنجاه ورقه است، بر جای ماند.


برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۹] ابوالفرج اصفهانی، على بن حسين، الاغانی، ج۵، ص۳۰۱.
[۱۰] ابوالفرج اصفهانی، على بن حسين، الاغانی، ج۱۹، ص۸۶.
[۱۳] مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب، ج۳، ص۳۷۲.



۱. سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۲۱۹.
۲. ابن‌خلدون، عبدالرحمان بن محمد، تاریخ ابن خلدون، ج۳، ص۳۱۹.    
۳. ابن‌اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۶، ص۲۲۹.    
۴. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۸، ص۳۹۰-۳۹۲.    
۵. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۸، ص۳۹۳.    
۶. سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۲۱۹.
۷. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۰۰.    
۸. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۸، ص۳۹۱.    
۹. ابوالفرج اصفهانی، على بن حسين، الاغانی، ج۵، ص۳۰۱.
۱۰. ابوالفرج اصفهانی، على بن حسين، الاغانی، ج۱۹، ص۸۶.
۱۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۳، ص۲۵ - ۲۶.    
۱۲. ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۰، ص۲۷۵.    
۱۳. مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب، ج۳، ص۳۷۲.
۱۴. ابن‌اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۶، ص۲۴۲.    



پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۱۱۳، برگرفته از مقاله «ابوجعفر احمد بن هشام».






جعبه ابزار