مسلم بن جندب هذلی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوعبدالله مسلم بن جندب هذلی (م
۱۰۶ق)، مشهور به ابن جندب هذلی، از
تابعین مشهور، محدثان و
قاری مردم
مدینه بود.
ابوعبدالله مسلم بن جندب هذلی مدنی مدینی، مشهور به ابن جندب هذلی، از طایفه
هذیل بن مدرکه تیره‌ای از
قبیله مضر بود و نسبت وی به همین سبب است.
مسلم از تابعین مشهور و قاری مردم مدینه بود.
قرائت را نزد بزرگانی همچون
عبداللّه بن عیاش قاری و
ابن عمر آموخت و حدیث را از
ابوهریره و
حکیم بن حزام استماع کرد.
وی مردی فصیح و زبان‌آور بود و در قرائت چنان توانا بود که
عمر بن عبدالعزیز، حاکم وقت مدینه، او را ستوده و در حقش گفته است: هر آن کس دوست دارد
قرآن بشنود به قرائت ابن جندب گوش فرا دهد و نیز درباره‌اش گفته‌اند: مردم مدینه تا قبل از ابن جندب در کلمات قرآن «همزه» به کار نمی‌گرفتند، اما چون ابن جندب کلمات را با همزه ادا می‌کرد، آنان نیز کلماتی چون «مستهزؤن» و «یستهزئ» را با همزه می‌خواندند.
کسانی از ابن جندب روایت کرده‌اند که از آن میان نام افرادی چون
اصبغ بن عبدالعزیز،
زید بن اسلم و
محمد بن عمرو بن حلحله به چشم می‌خورد.
به هر حال وی را فردی
ثقه دانسته‌اند.
برخی از رجال‌نویسان
اهل‌سنت چون
ذهبی و
ابن جزری وی را قصه‌گو معرفی کرده و نوشته‌اند: ابن جندب برای مردم مدینه قصه می‌گفت و حتی ذهبی گزارش کرده است که حاکم مدینه، عمر بن عبدالعزیز ماهیانه دو
دینار جهت امرار معاش به وی مقرری پرداخت می‌کرد و مدتی نیز بدون اجرت به این کار اشتغال داشت.
در مقابل، گروهی چون
ابن حسان و
ابن حجر او را
قاضی دانسته‌اند و همان توصیفات را برای او ذکر کرده‌اند.
به نظر می‌رسد این اختلاف ناشی از لفظ قاضی است که با ایجاد یا حذف یک نقطه به وجود آمده است.
او در نهایت به سال ۱۰۶ق از دنیا رفت.
در برخی منابع تاریخ وفات او سال
۱۳۰ق در ایام
مروان بن محمد اموی (حکومت
۱۲۷-
۱۳۲ق) در مدینه نوشته شده است.
او دارای سی ورقه
شعر بود.
گفتنی است که وی با مسلم بن جندب هذلی که در دوره خلافت
هادی عباسی (
۱۶۹-
۱۷۰ق) می‌زیست و فردی شاعر و بی مبالات توصیف شده که به دست عمر بن عبدالعزیز بن عبدالله بن عبدالله بن عمر بن خطاب، والی هادی بر مدینه مجازات و زندانی شد و با وساطت
شهید فخ آزاد گردید،
تنها شباهت اسمی دارد و اینان دو نفرند.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۷۶۲-۷۶۳، برگرفته از مقاله «مسلم هذلی».
