• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابابیل (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





أَبابیل (به فتح همزه) از واژگان قرآن کریم به معنای دسته‌ها و گروه‌ها است. این اصطلاح در سوره فیل آمده و منظور از آن وصف پرندگانی است که دسته دسته از طرف خداوند مأمور مقابله با سپاه ابرهه بودند.



أَبابیل به معنای دسته‌ها و گروه‌ها است. به قول کسائی مفرد آن اَبُول است مثل عَجُول راغب می‌نویسد: مفرد آن اَبِیل است و گفته‌اند: اسم جمع است و از خود مفرد ندارد.


(وَ اَرْسَلَ عَلَیْهِمْ طَیْراً اَبابِیلَ‌) (و بر سر آنها پرندگانى را گروه گروه فرستاد) اَبابِیلَ‌ حال است از طَیْراً و یا صفت آن است یعنی بر آنها مرغانی را فرستاد در حالیکه دسته‌ها و گروه‌ها بودند. در افواه عوام هست که‌ اَبَابِیل‌ علم جنس مرغانی است که بر سر لشگریان ابرهه سنگ ریختند، ولی این کلمه چنانکه گفتیم وصف و به معنی گروه‌ها و دسته‌هاست.
در تفسیر برهان از امام باقر (علیه‌السّلام) نقل است که هر پرنده سه سنگ در چنگال و منقار خود داشت. سنگ‌ها را به روی لشگریان ریختند، در اثر آن در میان آنها مرض آبله پدید آمد و پرندگان بدان وسیله هلاکشان کردند و پیش از آن آبله در آنجا دیده نشده بود.
.... ابن اثیر در تاریخ کامل می‌نویسد: بیشتر اهل تاریخ برآنند که حصبه و آبله اوّلین بار در عرب بعد از واقعه فیل دیده شد.
[۱۱] ابن اثیر، عزالدین، الکامل فی التاریخ، ج۱، ص۲۶۳.

نگارنده گوید: بنظر می‌آید که این پرندگان از بحر احمر آمده و سنگریزه‌هایشان با میکرب حصبه و آبله آلوده بوده است و بر اثر ریختن آنها این دو مرض در میان لشگریان بروز کرده و خداوند به این طریق آنها را تار و مار نموده است. در بعضی از روایات فریقین هست که سنگریزه‌ها به سر هر که می‌خورد از دبرش بیرون می‌شد و اللَّه العالم.


۱. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۱۰، ص۴۴۲.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۶۰.    
۳. فیل/سوره۱۰۵، آیه۳.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۶۰۱.    
۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۶۲۱.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۳۶۲.    
۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۷، ص۲۸۶.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۴۴۶.    
۹. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات فی غریب القرآن، ج۱، ص۸.    
۱۰. بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ج۵، ص۷۶۳.    
۱۱. ابن اثیر، عزالدین، الکامل فی التاریخ، ج۱، ص۲۶۳.



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «ابابیل»، ج۱، ص۱۹-۲۰.    






جعبه ابزار