أَمَد (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
أَمَد (به فتح الف و میم) یکی از مفردات
نهج البلاغه، به معنای
زمان و
مدّت است.
در بیان
حضرت علی (علیه‌السلام) نسبت به دائمی بودن
خداوند، نفی غلبه
آرزوهای دنیایی و ... به کار رفته است.
أَمَد به معنای زمان و مدّت است.
همان‌گونه که
در خدای تعالی در قرآن کریم می‌فرماید:
(فَطالَ عَلَیْهِمُ الْاَمَدُ فَقَسَتْ قُلوبُهُمْ) راغب اصفهانی در مفردات می‌نویسد:
تفاوت امد و ابد آن است که، ابد به معنی زمان غیر محدود است و امد به معنی زمان محدود؛ ولی مجهول الحدّ است و فرق میان زمان و امد آن است که امد به اعتبار
آخرت مدت گفته می‌شود، ولی زمان شامل اول و آخر مدّت است.
برخی از مواردی که
در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
حضرت علی (علیه‌السلام)
در وصف خدا فرموده است:
«أَنْتَ الاَْبَدُ فَلا أَمَدَ لَكَ، وَ أَنْتَ الْمُنْتَهَى فَلا مَحيصَ عَنْكَ.» «تو دائمی هستی تو را زمانی و آخری نیست و تو آخری از تو راه فراری نیست.»
همچنین درباره
دنیا فرموده‌اند:
«وَ لا يَغْلِبَنَّكُمْ فيها الاَْمَلُ، وَ لا يَطولَنَّ عَلَيْكُمْ الاَْمَدُ.» «
آرزو در دنیا بر شما غلبه نکند، و زمان
در آن بر شما طولانی نیابد.»
هنگامی که
عمر بن الخطاب در رفتن به
ایران با آن حضرت (علیه‌السلام) مشورت کرد، فرمود:
«وَ هُوَ دينُ اللهِ الَّذي أَظْهَرَهُ، وَ جُنْدُهُ الَّذي أَعَدَّهُ وَ أَمَدَّهُ، حَتَّى بَلَغَ ما بَلَغَ.» «
اسلام دین خداست که غالبش فرموده و لشکر خدا است که آماده و زماندار و طولانی‌اش کرد تا رسید به آن‌جا که رسید.»
«امّد» از
باب تفعیل به معنای زماندار و طولانی کردن است «
اَمَّدَ تامیدََا، بَینَ اَمده.»
لفظ امد مجموعا نه بار
در «نهج البلاغه» به کار رفته و یک‌بار نیز به صورت فعل «امّد» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «امد»، ص۷۳.
