• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سوق (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



دیگر کاربردها: سوق (ابهام‌زدایی).


سَوْق (به فتح سین و سکون واو) از واژگان قرآن کریم به معنای راندن است. مشتقات سوق که در آیات قرآن ذکر شده عبارتند از: سائِق به معنای راننده‌، مَساق (به فتح میم) مصدر ميمى به معنای سوق شدن، ساق ما بين پا و زانو و أسْواق (به فتح الف و سکون سین) جمع سوق به معنای بازارها است.



سَوْق به معنای راندن است.


(أَ وَ لَمْ يَرَوْا أَنَّا نَسُوقُ‌ الْماءَ إِلَى الْأَرْضِ الْجُرُزِ) (آيا نديدند كه ما آب را به سوى زمين‌هاى خشک و بى‌گياه مى‌رانيم؟!)
(وَ سِيقَ‌ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَى الْجَنَّةِ زُمَراً) (و كسانى كه تقوای الهی پيشه كردند گروه گروه به سوى بهشت برده مى‌شوند.)

۲.۱ - سائق

سائق به معنای راننده‌ است.
(وَ جاءَتْ كُلُّ نَفْسٍ مَعَها سائِقٌ‌ وَ شَهِيدٌ) (و هر انسانى به محشر مى‌آيد در حالى كه فرشته‌اى او را به سوى دادگاه عدل الهی مى‌راند و گواهی همراه اوست!) رجوع شود به «شهد».

۲.۲ - مساق

مَساق مصدر میمی است‌.
(إِلى‌ رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ الْمَساقُ‌) «آن روز سوق شدن به سوى پروردگار تو است.»

۲.۳ - ساق

ساق، ما بين پا و زانو است‌.
(وَ كَشَفَتْ عَنْ‌ ساقَيْها) «هر دو ساق خويش را عریان كرد.»
جمع آن سوق به ضمّ اول است‌. (فَطَفِقَ مَسْحاً بِالسُّوقِ‌ وَ الْأَعْناقِ) «شروع كرد دست كشيدن به ساق‌ها و گردن‌هاى اسبان
(وَ الْتَفَّتِ‌ السَّاقُ‌ بِالسَّاقِ‌ • إِلى‌ رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ الْمَساقُ‌) «ساق به ساق پيچيد آن روز رانده شدن به سوى خداست.» ساق را شدت معنى كرده‌اند در مجمع فرموده از «قامت الحرب على‌ سَاقٍ‌» شدت جنگ را اراده می‌كنند. در نهایه آمده كشف الساق مثل است براى شدّت امر. آيه فوق درباره وقت مرگ است مراد از آن ظاهرا رسيدن دو شدّت به همديگر است. شايد غرض شدّت جدائى از دنیا و شدّت مشاهده عالم برزخ باشد.
(يَوْمَ يُكْشَفُ عَنْ‌ ساقٍ‌ وَ يُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ فَلا يَسْتَطِيعُونَ) «روزى كه كار به شدّت رسد و به سجده دعوت شده و قادر نمی‌شوند.» ابن کثیر در تفسير خود از صحیح بخاری از ابو سعید خدری نقل كرده كه: از حضرت رسول (صلّی‌الله‌علیه‌وآله) شنيدم می‌فرمود: پروردگار ما ساق خود را عريان می‌كند همه مؤمنين و مؤمنات به آن سجده می‌كنند جز آنان كه در دنيا از روى ریا و سمعه سجده می‌كردند می‌خواهند سجده كنند قامتشان خم نمی‌شود. و گويد: اين حديث در صحيح بخارى و مسلم و غير آن آمده‌ است. و ظاهرش آن است كه حديث را قبول دارد. چه سفاهت عجيبى؟!! قرآن فرمايد (لا تُدْرِكُهُ الْأَبْصارُ) (لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْ‌ءٌ) ولى در قبال آن اين گونه افسانه‌ها مورد قبول واقع می‌شود.

۲.۴ - أسواق

(همانگونه که گفته شده سوق به ضمّ اول جمع ساق است.) ايضا سوق به معنى بازار است و جمع آن اسواق می‌آيد.
(وَ قالُوا ما لِهذَا الرَّسُولِ يَأْكُلُ الطَّعامَ وَ يَمْشِي فِي‌ الْأَسْواقِ‌) (و گفتند: چرا اين پيامبر غذا مى‌خورد و در بازارها راه مى‌رود؟!)


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۳۵۴.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۳۶.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۱۸۷.    
۴. سجده/سوره۳۲، آیه۲۷.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۱۷.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۲۶۶.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۴۰۰.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۵۲۲.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۹، ص۲۳۷.    
۱۰. زمر/سوره۳۹، آیه۷۳.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۶۶.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۲۹۷.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۴۵۱.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۷۹۵.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۱، ص۲۲۰.    
۱۶. ق/سوره۵۰، آیه۲۱.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۱۹.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۳۴۹.    
۱۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۵۲۲.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۱۹.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۲۶۵.    
۲۲. قیامة/سوره۷۵، آیه۳۰.    
۲۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۱۱۳.    
۲۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۱۸۱.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۰۶.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۱۲۹.    
۲۷. نمل/سوره۲۷، آیه۴۴.    
۲۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۳۶۶.    
۲۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۵۲۲.    
۳۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۳۵۱.    
۳۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۸، ص۱۱۸.    
۳۲. ص/سوره۳۸، آیه۳۳.    
۳۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۲۰۳.    
۳۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۳۰۹.    
۳۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۷۴۱.    
۳۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۱، ص۱۰۱.    
۳۷. قیامة/سوره۷۵، آیات۲۹-۳۰.    
۳۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۱۱۳.    
۳۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۱۸۰.    
۴۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۰۶.    
۴۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۱۲۸.    
۴۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۰۵.    
۴۳. ابن اثیر، مبارک بن محمد، النهایه، ج۲، ص۴۲۲.    
۴۴. قلم/۶۸، آیه۴۲.    
۴۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۳۸۴.    
۴۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۶۴۳.    
۴۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۵۰۹.    
۴۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۵، ص۲۳۸.    
۴۹. ابن کثیر، اسماعیل بن کثیر، تفسیر ابن کثیر، ج۴، ص۴۳۵.    
۵۰. انعام/سوره۶، آیه۱۰۳.    
۵۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۷، ص۲۹۲.    
۵۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۷، ص۴۰۴.    
۵۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۵۳۲.    
۵۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۸، ص۲۱۳.    
۵۵. شوری/سوره۴۲، آیه۱۱.    
۵۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۲۶.    
۵۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۳۳.    
۵۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۶.    
۵۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۲، ص۱۰۵.    
۶۰. فرقان/سوره۲۵، آیه۷.    
۶۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۶۰.    
۶۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۱۸۳.    
۶۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۲۵۲.    
۶۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۲۵۳.    
۶۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۱۸۴.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «سوق»، ج۳، ص۳۵۴.    






جعبه ابزار