"متشابه" از ریشه " تشابه " به معنای همگونی و همسانی میان دو چیز است. با توجه به آیه ۷ سوره آل عمران : (هو الذی انزل علیک الکتاب منه آیات محکمات هن‌ام الکتاب واخر متشابهات…)
وجود آیات متشابه در قرآن ، قطعی است. "آیات متشابه" آیاتی هستند که در بدو نظر، پیچیده و مشتمل بر احتمالات متعددند؛ و این احتمالات نیز از ترجمه و ظاهر آیات به دست نمی‌آید ولی می‌توان با مراجعه به آیات محکم، تفسیر آن‌ها را روشن نمود؛ برخلاف آیات محکم که نیاز به تاویل ندارند.
درباره تعداد متشابهات در قرآن کریم ، میان دانشمندان اختلاف است. این اختلاف از نسبی بودن مفهوم تشابه سرچشمه می‌گیرد. جلال الدین سیوطی تعداد متشابهات قرآن را بالغ بر پانصد مورد و قاضی عبدالجبار تعداد آن‌ها را ۸۷۵ مورد دانسته است. تعداد متشابهات در کتاب التمهید فی علوم القرآن -پس از حذف مکررات- حدود دویست مورد شمرده شده است.
[۲]معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۳، ص(۷۱-۱۳۴).
