آزادی تفکر (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در
آیات قرآن به آزادی در
تفکر تأکید شده است.
انديشيدن در گفتارها و انتخاب نيكوترين آنها، ويژه بندگان خردمند و
هدایت‌یافته:
«والَّذينَ اجتَنَبُوا الطغوتَ ان يَعبُدوها وانابوا الَى اللَّهِ لَهُمُ البُشرى فَبَشّر عِباد • الَّذينَ يَستَمِعونَ القَولَ فَيَتَّبِعونَ احسَنَهُ اولكَ الَّذينَ هَدهُمُ اللَّهُ واولكَ هُم اولوا الالبب؛
و کسانی که از عبادت
طاغوت پرهیز کردند و به سوی خداوند بازگشتند،
بشارت از آن آنهاست؛ پس بندگان مرا بشارت ده! همان کسانی که سخنان را می‌شنوند و از نیکوترین آنها پیروی می‌کنند؛ آنان کسانی هستند که خدا هدایتشان کرده، و آنها خردمندانند»
لزوم
آزادی انديشه و پرهيز از
تقلید كوركورانه:
۱. «واذا قيل لهُمُ اتَّبِعوا ما انزل اللَّهُ قالوا بل نتَّبِعُ ما الفينا عليهِ ءاباءنا اولو كانَ ءاباؤُهُم لايعقِلون شيًا ولا يهتدون؛
و هنگامی که به آنها گفته شود: از آنچه خدا نازل کرده است، پیروی کنید! می‌گویند: نه، ما از آنچه پدران خود را بر آن یافتیم، پیروی می‌نماییم. آیا اگر پدران آنها، چیزی نمی‌فهمیدند و هدایت نیافتند (باز از آنها پیروی خواهند کرد)؟!»
۲. «افٍّ لَكُم ولِما تَعبُدونَ مِن دونِ اللَّهِ افَلا تَعقِلون؛
اف بر شما و بر آنچه جز خدا می‌پرستید! آیا اندیشه نمی‌کنید (و
عقل ندارید)؟!»
۳. «الَم تَرَوا انَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُم ما فِى السَّموتِ وما فِى الارضِ واسبَغَ عَلَيكُم نِعَمَهُ ظهِرَةً وباطِنَةً ومِنَ النّاسِ مَن يُجدِلُ فِى اللَّهِ بِغَيرِ عِلمٍ ولا هُدًى ولا كِتبٍ مُنير • واذا قيلَ لَهُمُ اتَّبِعوا ما انزَلَ اللَّهُ قالوا بَل نَتَّبِعُ ما وجَدنا عَلَيهِ ءاباءَنا او لَو كانَ الشَّيطنُ يَدعوهُم الى
عَذابِ السَّعير؛
آیا ندیدید خداوند آنچه را در
آسمان‌ها و
زمین است مسخّر شما کرده، و نعمتهای آشکار و پنهان خود را به طور فراوان بر شما ارزانی داشته است؟! ولی بعضی از مردم بدون هیچ
دانش و هدایت و کتاب روشنگری درباره خدا
مجادله می‌کنند! و هنگامی که به آنان گفته شود: از آنچه خدا نازل کرده پیروی کنید!، می‌گویند: نه، بلکه ما از چیزی پیروی می‌کنیم که پدران خود را بر آن یافتیم! آیا حتّی اگر
شیطان آنان را دعوت به
عذاب آتش فروزان کند (باز هم تبعیّت می‌کنند)؟!»
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۸، ص۲۶۲، برگرفته از مقاله «آزادی تفکر»
