• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آثریت اکثر خیراً

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



آثریت اکثر خیراً یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای اولویت انتخاب شیء دارای خیر بیشتر یا شرّ کمتر است.



از جمله مواضع اولی و آثر، آثریت اکثر خیراً و آثریت اقل شرّاً است؛ یعنی از دو چیز دارای خیر‌، آنکه خیرش بیشتر باشد بر دیگری ترجیح دارد. همچنین از دو شیء دارای شر، آنکه شرّش کمتر باشد بر دیگری مقدم است، اما در اموری که تفاوت‌شان پنهان است و دقت نظر می‌طلبد باید لوازم‌شان بررسی شود؛ یعنی چیزی برتر است که خیر بیشتر و برتر لازم داشته باشد. همچنین از میان دو چیزی که خیر مساوی دارند چیزی برتر است که لازمه‌اش شر کمتر است.

موضع دیگر این است که آنچه دربردارنده چندین خیر است از آنچه واجد یک یا بخشی از این خیرهاست بهتر است، ولی اگر خیر کمتر، داخل در اکثر نباشد، چه بسا که خیر کمتر، اگرچه شرّی هم همراه داشته باشد، بهتر از خیرهای زیاد باشد؛ مثلاً حکمت، با وجود زحمتی که برای به‌دست آوردنش هست، بهتر از مجموع غنی، صحت، جمال و قوّت است.
[۳] ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۳، ص۱۵۸-۱۵۹.



۱. علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۲۵۱-۲۵۲.    
۲. خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۴۷۹.    
۳. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۳، ص۱۵۸-۱۵۹.



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «آثریت اکثر خیراً»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۵/۱۲.    


رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی




جعبه ابزار