آثار بدگمانی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بدگمانی یا سوء ظن از صفات رذیله بوده و
به معنای خطور گمان
بد نسبت
به خداوند و یا
مؤمن است. برای
بدگمانی آثار بسیاری ذکر شده است. بی‌اعتمادی، دوست‌گریزی،
تجسس،
کینه‌توزی،
فساد عبادت و
هلاکت از جمله آثار بدگمانی
به شمار می‌آید.
کسانی که بدگمان هستند نمی‌توانند
به دیگران اعتماد کنند؛ زیرا همه را خائن می‌دانند. آنها هرگز نمی‌توانند با کسی مشورت کنند و از او نظر بخواهند. روح
تعاون ندارند و در تنهایی
به سر می‌برند.
امام علی (علیه‌السّلام) فرمود: «بدترین افراد کسانی هستند که
به سبب بدگمانی
به هیچ کس اعتماد ندارند و
به سبب بدرفتاری هیچ کس
به آنان اعتماد نمی‌کند».
بدگمانی موجب می‌شود دوستان از چنین افرادی گریزان شوند. یکی از عوامل پدیدآورنده دوستی، خوش
گمانی است؛ چنان‌که امام علی (علیه‌السّلام) می‌فرماید: «هر کس
به مردم خوش‌گمان باشد، دوستی و
محبت آنان را
به دست می‌آورد».
انسان بدگمان برای کشف اسرار و رازهای نهانی
مردم به جست وجو می‌پردازد.
قرآن،
گناه سوء ظن را در کنار
تجسس و
غیبت ذکر کرده است. شاید
به ترتب آنها بر یک دیگر هم نظر دارد. از گمان
بد، تجسس آغاز می‌شود و
به دنبال تجسس از عیوب
مردم و اطلاع بر آنها، غیبت شروع می‌شود.
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: «از گمان
بد دوری کنید؛ زیرا گمان
بد، دروغ‌ترین سخن است».
در جای دیگر فرمود: «بدترین
مردم کسانی هستند که بدگمانند و بدترین بدگمانان کسانی هستند که از اسرار
مردم جست وجو می‌کنند».
محبت و علاقه قلبی دوطرفه است، وقتی شخص
به دوستش بدگمان بود منشأ بی‌مهری و اختلاف و
کینه می‌شود. کینه نیز منشأ نزاع و
خیانت و درگیری خواهد بود. کینه افزون بر آثار نامطلوب در جامعه، خود شخص کینه توز را نیز دچار عوارض درونی و فکری می‌کند.
بدگمانی، منشا گناهانی مانند:
غیبت،
تهمت، کینه،
عجب و... می‌شود. هریک از این معاصی نیز زمینه‌ساز تباهی
عبادت است.
امام علی (علیه‌السّلام) می‌فرماید: «از بدگمانی بپرهیز؛ زیرا بدگمانی عبادت را تباه می‌کند».
امام علی (علیه‌السّلام) فرمود: «بدگمانی همراهش را هلاک می‌کند و دوری‌کننده از آن نجات می‌یابد».
دفتر تبلیغات اسلامی، سایت بلاغ، یرگرفته از مقاله «بدگمانی»
