• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کلمات مشتق قرآن

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلمات مشتق قرآن به الفاظ مشتق (صرفی) به کار رفته در قرآن اطلاق می‌شود.



«کلمات مشتق» واژگانی هستند که طبق قواعد صرفی از کلمه دیگری گرفته شده باشند. کلماتی که از کلمه دیگر اخذ نشده باشند، غیرمشتق یا جامد شمرده می‌شوند.


کلمات مشتق در عربی عبارتند از: ماضی ؛ مضارع ؛ امر ؛ اسم فاعل ؛ اسم مفعول ؛ صفت مشبهه ؛ اسم تفضیل ؛ اسم زمان ؛ اسم مکان ؛ اسم آلت .


در معجم‌های قرآنی درباره کلماتی که از لغات بیگانه وارد زبان عربی شده‌اند دو گونه عمل شده است: دسته‌ای از آن‌ها برای این کلمات به صورت قراردادی ماده و ریشه‌ای فرض کرده‌اند؛ دسته دیگر چنین نکرده و عین همان کلمه را اخذ کرده‌اند.


مؤلف کتاب المعجم الاحصائی لالفاظ القرآن الکریم (فرهنگ آماری کلمات قرآن کریم) کلمات مشتق و غیرمشتق در هر یک از سوره‌های قرآن را شمرده و به تفصیل در جداول ویژه ثبت کرده است. بر اساس شمارش این کتاب، از مجموع کلمات قرآن کریم ۵۲۲۱۷کلمه مشتق و ۲۵۵۹۰کلمه غیرمشتق است.
[۱] دهخدا، علی اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۱۲، ص۱۸۴۹۴.
[۲] معین، محمد، فرهنگ معین، ص۴۱۳۶.
[۳] روحانی، محمود، المعجم الاحصائی لالفاظ القرآن الکریم=فرهنگ آماری کلمات قرآن کریم، ج۱، ص۲۹۰-۲۹۳.
[۴] روحانی، محمود، المعجم الاحصائی لالفاظ القرآن الکریم=فرهنگ آماری کلمات قرآن کریم، ج۱، ص۲۶.



۱. دهخدا، علی اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۱۲، ص۱۸۴۹۴.
۲. معین، محمد، فرهنگ معین، ص۴۱۳۶.
۳. روحانی، محمود، المعجم الاحصائی لالفاظ القرآن الکریم=فرهنگ آماری کلمات قرآن کریم، ج۱، ص۲۹۰-۲۹۳.
۴. روحانی، محمود، المعجم الاحصائی لالفاظ القرآن الکریم=فرهنگ آماری کلمات قرآن کریم، ج۱، ص۲۶.



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «کلمات مشتق قرآن».    




جعبه ابزار