پیکار صفین ترجمه وقعة صفین (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«پیکار صفین/ ترجمه وقعة صفین»، ترجمه کتاب «
وقعة صفین »، نوشته
نصر بن مزاحم (۲۱۲ ق)، با تحقیق محمد هارون عبد السلام است که توسط پرویز اتابکی، به فارسی روان و سلیس، ترجمه شده است.
کتاب، دارای سه نسخه است:
نسخه چاپ سنگی در ۱۳۰۱ ق، در
ایران ؛
نسخه چاپ بیروت در ۱۳۴۰ ق؛
نسخه سومی که مترجم، آن را از طریق مطالعه شرح
نهج البلاغه ابن ابی الحدید ، کشف نموده است.
استناد مترجم، در نشر کتاب حاضر، به نسخه مستخرج از شرح ابن ابی الحدید و نسخه نخست بوده است (این نسخه، در فارسی با رمز «شنهج» مخفف نام نسخه مندرج در تلو شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، معرفی شده و علامت []، در ترجمه فارسی نیز نشانه اضافات و تصحیحاتی است که از روی این نسخه، بر نسخه اصل افزوده شده است).
وی، نسخه چاپ ایران را با این نسخه مستخرج از شرح ابن ابی الحدید مقابله کرده و پس از مقابله، در نسخه ایران، افتادگی‌های بسیار یافته است که آنها را از روی نسخه مستخرج با علامت دو
قلاب []، کامل کرده است، پس آنچه خواننده در میان دو
قلاب، بدون اشاره‌ای دیگر، ملاحظه می‌کند، از این نسخه اخیر، گرفته شده و آنچه از غیر این نسخه است، به موضع اقتباسش اشاره شده است.
هم چنین به منابع گوناگون
تاریخ ،
جغرافی ،
کتب رجال و شعر عربی برای بررسی متون مختلف در این کتاب که سرشار از حوادث، اعلام،
شعر ،
رجز و آثار ادبی است، مراجعه کرده و پاره‌ای از این مراجع تحقیق را در آغاز کتاب آورده است.
وی، برای کتاب، شش فهرست تحلیلی فراهم نموده که نخستین آنها، فهرست اعلام است و در این مورد، به روشن ساختن صورت‌های گوناگونی که یک
اسم علم در جاهای مختلف کتاب به خود گرفته، توجه کرده و بر خلاف بسیاری از ناشران، به حواله دادن به یک مورد اکتفا نکرده است تا خواننده در دست یابی به صورت خاصی از صورت‌های مختلف اسمی علم، دچار زحمت نشود.
در مورد پاره‌ای از اعلام؛ یعنی هفت اسم علم که به کرات بسیار در کتاب آمده و ذکر شماره صفحات جز ایجاد زحمت برای خواننده حاصلی نداشته است، فقط به ذکر لفظ علم اکتفا کرده و در فهرست اعلام توضیح داده است؛ هم چنین شماره صفحاتی را که شرح حال مربوط به هر اسم علمی در ذیل آن آمده، بین پرانتز قرار داده تا راهنمای جای شرح حال باشد.
به دنبال فهرست اعلام، فهرست قبایل و طوایف و سپس فهرست شهرها و جای‌ها را آورده و همان روش فهرست نخست را در این فهرست‌ها نیز به کار برده است.
پس از اینها، فهرست
اشعار و سپس فهرست رجزها را آورده و به سبب کثرت رجزها، این دو گونه شعر را از یک دیگر جدا ساخته است؛ چنان که بخش عمده، شامل رجزها شده است.
در فهرست اشعار، به بحور شعری و سرایندگان آن، توجه داده است، ولی رجزها را، با وجود اختلاف بحور، در یک باب آورده و فقط نام سرایندگان آنها را به فهرست درآورده است. به دنبال این فهرست‌ها، فهرست موضوعات کتاب است که آن را به صورت ملخص، از سرفصل‌هایی که در صفحات کتاب آمده، ترتیب داده است.
نرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
