• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وأد (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





وَأْد (به فتح واو و سکون الف) از واژگان قرآن کریم به معنای زنده به گور کردن است.



وَأْد به معنای زنده به گور کردن است.
در قاموس می‌گوید: «وأد بنته» یعنی دخترش را زنده به گور کرد؛ موؤدة و وئیدة دختر زنده به گور شده است.
فرزدق شاعر درباره خانواده خویش گوید:
و منّا الّذی منع الوائدات‌فاحیا الوئید فلم تواد

«از ماست آن‌که زنده به گور شده‌ها را از زنده به گور شدن منع کرد و آن را زنده کرد پس زنده به گور نشد.»
اشاره به جدّ خویش است که دختران عرب را می‌خرید و نمی‌گذاشت زنده‌ به گور شوند.


به موردی از وَأْد که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - الْمَوْؤُدَةُ (آیه ۹ سوره تکویر)

(وَ اِذَا الْمَوْؤُدَةُ سُئِلَتْ- بِاَیِّ ذَنْبٍ قُتِلَتْ‌)
«آن گاه که دختر زنده به گور شده سؤال شود که به چه گناهی کشته شده است؟»
ناگفته نماند: بعضی از عرب‌ها فرزندان خویش را از ترس گرسنگی می‌کشتند چنان‌که در «ملق» گفته شد و بعضی وجود دختر را عار دانسته و او را زنده به گور می‌کردند. در اقرب الموارد گفته: قبیله کنده این کار را می‌کردند.
در مجمع فرموده: عرب از ترس گرسنگی دختران را زنده به گور می‌کردند ظاهرا درست نباشد زیرا کشتن فرزندان در صورت خوف از فقر منحصرا به دختران نبوده است.
آن‌چه در آیه فوق آمده فقط راجع به دختران است که در آیه دیگر فرموده: (وَ اِذا بُشِّرَ اَحَدُهُمْ بِالْاُنْثی‌ ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَ هُوَ کَظِیمٌ)
(و هنگامى كه به يكى از آن‌ها بشارت دهند دختر نصيب تو شده، صورتش از فرط ناراحتى سياه مى‌شود؛ و به شدّت خشمگین مى‌گردد.)
(یَتَواری‌ مِنَ الْقَوْمِ مِنْ سُوءِ ما بُشِّرَ بِهِ اَ یُمْسِکُهُ عَلی‌ هُونٍ اَمْ یَدُسُّهُ فِی التُّرابِ...)
(به خاطر بشارت بدى كه به او داده شده، از قوم و قبيله خود پنهان مى‌شود؛ و نمى‌داند آيا آن دختر را با قبول ننگ نگه دارد، يا زنده در خاک پنهانش كند؟!...)
در مجمع از قتاده نقل کرده: عاصم بن قیس تمیمی پیش رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) آمد گفت: من در جاهلیت هشت دختر زنده به گور کرده‌ام. فرمود به عوض هر یک بنده‌ای آزاد کن. گفت: من شتران دارم. فرمود به عوض هر دختر یک شتر به هر که خواهی هدیه کن. ایضا در مجمع از ابن عباس نقل کرده: زن به هنگام ولادت گودالی می‌کند و در سر آن می‌نشست اگر دختر می‌زایید در همان گودال دفنش می‌کرد و اگر نوزاد پسر بود او را نگاه می‌داشت. ناگفته نماند: این کار شوم عادت همه قبایل عرب نبود.



۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۱۷۵.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۱۵۳.    
۳. فیروز آبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۱، ص۳۴۲.    
۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۲۷۵.    
۵. تکویر/سوره۸۱، آیه۸- ۹.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۳۵۰.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۲۱۴.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۳۲۸.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۷۴.    
۱۰. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۷۴۵.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۲۷۷.    
۱۲. نحل/سوره۱۶، آیه۵۸.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۷۳.    
۱۴. نحل/سوره۱۶، آیه۵۹.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۷۳.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۲۷۵.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۲۷۷.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «وأد»، ج۷، ص۱۷۵.    






جعبه ابزار