هطع (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
هَطْع (به فتح هاء و سکون طاء) از
واژگان قرآن کریم به معنای
شتاب، خیره شدن است.
اِهْطاع (به کسر همزه، سکون هاء و فتح طاء) به معنای
شتاب و دراز کردن گردن است.
این واژه سه بار در
قرآن مجید آمده است.
هَطْع به معنای
شتاب، خیره شدن است.
اِهْطاع (بر وزن افعال) به معنای
شتاب و دراز کردن گردن است.
طبرسی از احمد بن یحیی نقل کرده: مهطع آن است که با
ذلت و
ترس نگاه می‌کند و از آن‌چه می‌بیند دیده بر نمی‌دارد،
در
اقرب الموارد گفته فقط در صورت خوف اهطاع می‌آید.
در
صحاح گفته
«اَهْطَعَ: مدّ عنقه و صوّب راسه- اَهْطَعَ فی عدوّه: اسرع» و نیز گفته:
«هَطَعَ الرّجل» نگاه کرد و دیده از آن بر نداشت.
به مواردی از
هَطْع که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(... یَوْمَ یَدْعُ الدَّاعِ اِلی شَیْ‌ءٍ نُکُرٍ... مُهْطِعِینَ اِلَی الدَّاعِ یَقُولُ الْکافِرُونَ هذا یَوْمٌ عَسِرٌ) «روزی که دعوت کننده به عذاب ناپسند دعوت می‌کند... مردم
شتابان سوی دعوت‌گر شوند کافران گویند این روز سختی است.»
مهطعین در آیه ظاهرا به معنی شتاب کنندگان است.
(مُهْطِعِینَ مُقْنِعِی رُؤُسِهِمْ لا یَرْتَدُّ اِلَیْهِمْ طَرْفُهُمْ...) «گردن کشیدگان و سرها بالا گرفته‌اند چنان‌که پلک‌شان به هم نمی‌خورد...»
مهطع در آیه ظاهرا کسی است که گردنش را دراز کند، مقنع آن است که سر بالا کند.
(فَمالِ الَّذِینَ کَفَرُوا قِبَلَکَ مُهْطِعِینَ) (پس
کافران را چه مى‌شود كه با سرعت نزد تو مى‌آيند.)
این واژه سه بار در قرآن مجید آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «هطع»، ج۷، ص۱۵۷.
