• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

هرم (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





هَرَم (به فتح‌هاء و راء) از واژگان نهج البلاغه به معنای ناتوان شدن، و به انتهاى پیری رسيدن است.
مواردی از اين مادّه در نهج‌البلاغه آمده است.



هَرَم: به معنای ناتوان شدن، و به انتهای پیری رسیدن است. «هَرمَ اَلرَّجُلُ هَرَماً ضَعفَ وَ بَلَغَ اقْصَى الْكِبْرِ


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:


۲.۱ - يَهْرَمُ - خطبه ۳ (خلافت ابوبکر)

امیرالمومنین علی علیه السلام در خطبه شقشقیه درباره خلافت ابوبکر فرمايد:
«يَهْرَمُ فيها الكَبيرُ وَ يَشيبُ فيها الصَّغيرُ.»
«در فتنه كور خلافت ابوبكر، آدم پير فرتوت مى‌شد و كوچک جوان می‌گرديد. همه در مسير آن قرار گرفته بودند.»

۲.۲ - الْهَرَمِ - حکمت ۱۳۵ (غصه و اندوه)

امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) در حکمت ۱۳۵ فرمود:
«وَ الْهَمُّ نِصْفُ الْهَرَمِ
«غصه نصف پيرى است.»

۲.۳ - هَرِمَةً - نامه ۲۵ (زکات)

درباره شتران زكاة فرمود:
«وَ لا تَأْخُذَنَّ عَوْداً وَ لا هَرِمَةً وَ لا مَكْسورَةً وَ لا مَهْلوسَةً وَ لا ذاتَ عَوارٍ.»
«حيوانات پیر و دست و پا شكسته و بیمار و معيوب را به عنوان زکات نپذير.»
مواردی متعدد از اين ماده در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۹۴.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۱۸۶.    
۳. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۶۱۵.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۱، خطبه ۳.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۲۶، خطبه ۳.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۸، خطبه ۳.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۷.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۳.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۹.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱، ص۳۲۸.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۵.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ص۱۵۱.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۰۷، حکمت ۱۳۵.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۸۵، حکمت ۱۴۳.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۹۵، حکمت ۱۴۳.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۶۹.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۳۹.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۳۹.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۱۵۳.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۲۱۲.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۳۳۹.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۶۱۱، نامه ۲۵.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۲۸، نامه ۲۵.    
۲۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۸۱، نامه ۲۵.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۹۷.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۰۸.    
۲۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۱۱.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۹، ص۳۱۵.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۳۸۰.    
۳۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۵، ص۱۵۲.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «هرم»، ج۲، ص۱۰۹۴.    






جعبه ابزار