مَنْصوراً (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَنْصوراً:(إِنَّهُ كانَ مَنْصورًا) «مَنْصوراً» اسم مفعول از «نصر» به معنى «يارى داده شده» است.
جمع منصور، «منصورون» (يارى داده‌شدگان) است چنان‌كه در
آيه ۱۷۲
سوره صافات درباره پيامبران آمده است:
(إِنَّهُمْ لَهُمُ اَلْمَنْصورونَ) «كه آن‌ها يارى داده شدگانند.»
آرى پيروزى لشكر
حق بر
باطل و غلبه جند اللّه و يارى خداوند نسبت به بندگان مرسل و مخلص از وعده‌هاى مسلّم خداوند و از سنّت‌هاى قطعى اوست، همان‌طور كه در
سوره روم آيه ۴۷ مى‌خوانيم:
(وَ كانَ حَقًّا عَلَيْنا نَصْرُ اَلْمُؤْمِنينَ) «يارى كردن مؤمنان حقى است مسلم بر ما.» و قريب به همين مضامين در سوره‌هاى:
حج/۴۰ و
غافر/۵۱ و بالاخره
مجادله/۲۱ ملاحظه خواهيم كرد.
به موردی از کاربرد «مَنْصوراً» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ لا تَقْتُلواْ النَّفْسَ الَّتي حَرَّمَ اللّهُ إِلاّ بِالحَقِّ وَ مَن قُتِلَ مَظْلومًا فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِيِّهِ سُلْطانًا فَلا يُسْرِف فّي الْقَتْلِ إِنَّهُ كانَ مَنْصورًا) «و كسى را كه خداوند خونش را
حرام شمرده، جز بحقّ به
قتل نرسانيد. و آن كس كه مظلوم كشته شده، براى وليّش سلطه و حقّ
قصاص قرار داديم؛ امّا در قتل زياده روى نكند، چرا كه او مورد حمايت است.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
مقصود از اين‌كه فرمود: ما براى ولى مقتول سلطانى قرار داديم همين است كه او را در قصاص از قاتل سلطنت و اختيار داده‌ايم، و ضميرى كه در
(فَلا يُسْرِفْ) و در
(انه) هست به ولى برمى‌گردد و مقصود از منصور بودن او همان مسلط بودن قانونى بر كشتن قاتل است.
و معناى
آيه اين است كه كسى كه مظلوم كشته شده باشد ما به
حسب شرع براى صاحب
خون او سلطنت قرار داديم، تا اگر خواست قاتل را قصاص كند، و اگر خواست خون‌بها بگيرد، و اگر هم خواست
عفو كند، حال صاحب خون هم بايد در كشتن
اسراف نكند، و غير قاتل را نكشد، و يا بيش از يک نفر را به قتل نرساند، و بداند كه ما ياريش كرده‌ايم و به هيچ
وجه قاتل از چنگ او فرار نمى‌كند، پس عجله به
خرج ندهد و به غير قاتل نپردازد.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «منصور»، ج۴، ص ۴۶۲.
