مستأخرین (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مستأخرين:(وَ لَقَدْ عَلِمْنا الْمُسْتَأْخِرِينَ) «مستقدمين» و «مستأخرين» معناى وسيعى دارد كه هم شامل پيشگامان
و متأخران در زمان مى‌شود،
و هم شامل پيشگامان در اعمال خير،
و يا جهاد
و مبارزه با دشمنان حق،
و يا حتى صفوف نماز جماعت،
و مانند اينها.
و با توجّه به اين معناى جامع، تمام احتمالاتى را كه در «
تقدم»
و «تأخر» در آيه داده‌اند، مى‌توان جمع كرد
و پذيرفت.
(وَ لَقَدْ عَلِمْنَا الْمُسْتَقْدِمِينَ مِنكُمْ وَ لَقَدْ عَلِمْنَا الْمُسْتَأْخِرِينَ) (ما، هم از پيشينيان شما آگاه بوديم؛
و هم از آيندگان.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:همان طورى كه گفتيم
آیات سابق كه نعمت‌هاى الهى را مى‌شمرد
و تدبير او را وصف مى‌نمود در سياق بيان وحدانيت خدا در ربوبيت بود
و نيز گفتيم خلقت
و نظام آن تمام نمى‌شد مگر به انضمام حيات
و موت،
و گفتيم كه خداى تعالى محيط به مرگ
و حيات انسان‌هاست لذا به دنبال مساله مرگ
و زندگى مى‌فرمايد: ما مى‌دانيم كه كدام يک از شما زودتر به وجود مى‌آيد
و كدام ديرتر،
و خلاصه
مقدم و مؤخر شما را مى‌شناسيم. اين معنايى است كه سياق آن را افاده مى‌كند.
بعضى
هم گفته‌اند: منظور از مستقدمين مستقدمين در خيرند. بعضى
ديگر گفته‌اند مستقدمين در جنگ عده‌اى
هم گفته‌اند: آنها كه صف اول نماز جماعت را تشكيل مى‌دهند
و مستاخرين در همه اين اقوال نقطه متقابلند.
و ليكن همه آنها اقوال ناپسندى است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، بر گرفته از مقاله «مستأخرین»، ص۵۲۲.
