مرثیه‌سرایان امام حسین در عصر مغول، از مباحث مرتبط با تاریخچه عزاداری برای امام حسین (علیه‌السّلام) است. در این دوره شیعیان فرصت یافتند تا به گسترش مراکز شیعی، و درنتیجه برپایی مراسـم مـذهبی، به ویژه مراسم عزاداری برای سیدالشهدا (علیه‌السّلام) همت گمارند. همچنین در این مقطـع، شـعرای پارسی‌زبـان و عرب‌زبان بـه سـرودن شعر در سوگ امام حسین (علیه‌السّلام) و شهدای کربلا اهتمام داشتند.
[۲]حجازی، سیدعلیرضا، حسین بن علی در آینه شعر، ص١٠٦٨٠.
[۳]مجاهدی، محمدعلی (پروانه)، کاروان شعر عاشورا، ص۱۰۹ـ۱۲۰.
شاعران عرب نیز، در توصیف برخی از مصائب و حوادث دلخراشی که مغولان در برخی از مناطق اسلامی به بار آورده بودند، آن مصائب را در قالب اشعاری، به واقعه عاشورا و شهادت امام حسین (علیه‌السّلام) تشبیه کرده‌اند. بر اساس گزارش ابن کثیر، پس از یورش مغولان به شهر « میافارقین» در سال ۶۵۷ قمری، وقتی ابوشامه یکی از شعرای شام، خبر کشته شدن کامل بن شهاب (حـاکـم شـام) را شنید، محزون شـد و چون سر بریده کامل را در شهرها گرداندند و سپس در باب الفرادیس دمشق آویختنـد، ابوشامه قصیده‌ای جانسوز و حزن‌انگیز سرود و در آن، کشتن کامـل را به شهادت مظلومانه امام حسین (علیه‌السّلام) تشبیه کرد.
