قَنْص (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قَنْص (به فتح قاف) یکی از
مفردات نهج البلاغه به معنای شکار کردن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره
دنیا و حیله‌های
شیطان از این واژه استفاده نموده است.
قَنْص به معنای شکار کردن آمده است.
«قَنَصَ الظَبيَ قَنْصاً: صادهُ».
به مواردی که در
نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:
امام علی (علیه‌السلام) درباره دنیا فرموده است:
«حَتَّی إِذا أَنِسَ نافِرُها وَ اطْمَأَنَّ ناکِرُها قَمَصَتْ بِأَرْجُلِها وَ قَنَصَتْ بِأَحْبُلِها ... و أَعْلَقَتِ الْمَرْءَ أَوْهَاقَ الْمَنِيَّةِ»؛
«تا چون نفرت کننده با او
انس گرفت و مکروه دارنده به آن اطمینان پیدا کرد با هر چهار پای خودش برخیزد و بر گردن
انسان ریسمان‌های
مرگ را می‌بندد...».
«
قنصت باحبلها» یعنی شکار کرد با حبل‌ها و دام‌های خود. معنای آن در «قمص» گذشت.
حضرت (علیه‌السلام) درباره حیله‌های شیطان فرموده است:
«وَ أَجْلَبَ بِخَيْلِهِ عَلَيْكُمْ، وَ قَصَدَ بِرَجِلِهِ سَبِيلَكُمْ، يَقْتَنِصُونَكُمْ بِكُلِّ مَكَان»؛
یعنی «سواران خویش را بر شما حمله‌ور کرده و با پیاده‌های خود شما را قصد نموده، در هر مکان شکارتان می‌کنند».
این ماده دو بار در
نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «قنص»، ج۲، ص۸۸۰.
