• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عرض (فقه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



دیگر کاربردها: عرض (ابهام‌زدایی).


عَرض، به معنای پهنا، مقابل طول می‌باشد.



از آن به مناسبت در بابهای طهارت، اطعمه و اشربه و قصاص سخن گفته‌اند.


به قول مشهور، به آبی که عرض، طول و عمق آن، هر کدام سه وجب و نیم باشد، آب کر گویند.
حدّ واجب شستن صورت در وضو از جهت پهنا مقداری است که بین انگشت شصت و وسط قرار می‌گیرد .
به قول مشهور ، در وضو در مسح سر و پا از جهت عرض، مسمای مسح هرچند به اندازه یک انگشت کفایت می‌کند، لیکن مستحب است مسح سر با سه انگشت بسته و مسح پا با کف دست صورت گیرد.


مقدار واجب در عرض و طول ازار، از اجزای واجب کفن آن است که بدن را هرچند با دوختن بپوشاند، لیکن مستحب است عرض آن به گونه‌ای باشد که یک طرف آن روی طرف دیگر قرار گیرد و طولش نیز به اندازه‌ای باشد که بتوان از جانب سر و پا آن را بست. برخی مقدار یادشده در طول و عرض را واجب دانسته‌اند.


از آداب خاک سپاری میّت زن ، گذاشتن جنازه در سمت قبله و سپس داخل کردن آن به صورت عرضی است.
از آداب مسواک زدن، مسواک زدن دندانها به صورت عرضی است.
به قول مشهور ، در قصاص جراحت رعایت برابری جراحت تنها از جهت طول و عرض آن لازم است، لیکن از جهت عمق لازم نیست. برخی همسانی از جهت عمق را نیز تا حدّ ممکن لازم دانسته‌اند.
[۱۵] مهذب الاحکام، ج۲۹، ص۱۰.



۱. جواهر الکلام، ج۱، ص۱۷۲ ۱۷۳.    
۲. جواهر الکلام، ج۲، ص۱۳۸.    
۳. الحدائق الناضرة، ج۲، ص۲۹۴.    
۴. جواهر الکلام، ج۲، ص۱۷۰ ۱۷۳.    
۵. جواهر الکلام، ج۲، ص۲۱۱ ۲۱۴.    
۶. العروة الوثقی، ج۱، ص۳۶۴ ۳۶۶.    
۷. الروضة البهیة، ج۱، ص۴۱۵.    
۸. جواهر الکلام، ج۴، ص۱۶۷.    
۹. ریاض المسائل، ج۲، ص۱۷۰.    
۱۰. العروة الوثقی، ج۲، ص۱۱۹.    
۱۱. جواهر الکلام، ج۴، ص۲۸۳.    
۱۲. منتهی المطلب، ج۱، ص۲۹۰.    
۱۳. جامع المقاصد، ج۱، ص۲۲۸.    
۱۴. مسالک الافهام، ج۱۵، ص۲۷۲.    
۱۵. مهذب الاحکام، ج۲۹، ص۱۰.



فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۳۶۶.    




جعبه ابزار