عدالت خواهان بنی اسرائیل (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قرآن کریم در مورد
بنی اسرائیل می فرماید، گروهی از قوم
حضرت موسی علیه السلام، مردمانی هدایتگر و
عدالت پیشه بوده اند و بنی اسرائیل بخاطر
قتل عدالت خواهان خود گرفتار عذابی دردناک شدند.
قرآن کریم در مورد بنی اسرائیل می فرماید، گروهی از قوم حضرت موسی علیه السلام، مردمانی هدایتگر و
عدالت پیشه بوده اند: «ومن قوم موسی امة یهدون بالحق وبه یعدلون» و از قوم موسی گروهی به سوی
حق هدایت می‌کنند و
حاکم به حق و عدالتند.
در این جمله
عمل صالح نیکان از بنی اسرائیل را می‌ستاید، و این از انصاف
قرآن است که بعد از بر شمردن سیئاتی که از آنان سر زده مستحقین
مدح را نیز مدح می‌کند، و حاصل معنایش این است که : همه بنی اسرائیل خدا و
رسول را مخالفت نکرده و بر
ضلالت و
ظلم پافشاری نداشتند، بلکه پاره‌ای از ایشان مردمی بودند که دیگران را به سوی حق راهنمایی نموده و در میان ایشان به حق و
عدالت حکم می‌کردند. بنابراین، باید گفت : «باء »در «بالحق»همان بائی است که علمای
نحو آن را (باء آلت) می نامند، می‌توان هم گفت که (باء ملابسه) است.
بنابراین معنا،
آیه مورد بحث از مواردی است که خداوند هدایت را به غیر خود و به غیر
انبیاء و
امامان نسبت داده، نظیر حکایتی که از
مؤمن آل فرعون کرده و با اینکه ظاهرا
پیغمبر نبوده درباره اش فرموده : «و قال الذی آمن یا قوم اتبعون اهدکم سبیل الرشاد» و بعید نیست که مراد از
امت از قوم موسی در آیه مورد بحث، انبیاء و امامانی باشند که بعد از موسی در میان بنی اسرائیل پدید آمدند و
قرآن درباره شان در چند مورد و از آن جمله فرموده : «و جعلنا منهم ائمه یهدون بامرنا لما صبروا و کانوا بایاتنا یوقنون».
گرفتاری بنی اسرائیل به عذاب دردناک، به علت
قتل عدالت خواهان خود بوده است: «ان الذین یکفرون بـایـت الله ویقتلون النبیین بغیر حق ویقتلون الذین یامرون بالقسط من الناس فبشرهم بعذاب الیم» کسانی که نسبت به آیات خدا
کفر می‌ورزند و پیامبران را بناحق می‌کشند، و (نیز) مردمی را که
امر به
عدالت می‌کنند به
قتل می‌رسانند، به
کیفر دردناک (الهی)
بشارت ده.
مضمون آیه با وضع
اهل کتاب و مخصوصا یهودیان منطبق است. دو جمله ((یکفرون))، و ((یقتلون) ) استمرار را می‌رساند و دلالت دارد بر اینکه کفر به آیات خدا آنهم کفر بعد از بیان و به انگیزه بغی و نیز کشتن انبیا که معلوم است کشتنی است بدون حق و همچنین کشتن آنهائی که به سوی
عدل و
قسط دعوت نموده، از ظلم نهی می‌کنند عادت همیشگی ایشان است همچنان که تاریخ زندگی
یهود از بدو پیدایش سرشار از این جنایات است می‌بینیم که گروه بسیاری از انبیا و عابدان بنی اسرائیل که ایشان را
امر به معروف و نهی از منکر می‌کردند به دست خود آنان کشته شدند و همچنین نصارا که آنها هم کم و بیش این راه را رفتند.
و جمله : ((فبشرهم بعذاب الیم) ) تصریح به شمول
غضب الهی و تهدید به نزول عذاب است، و منظور از آن تنها عذاب
آخرت نیست، به دلیل اینکه دنبالش می‌فرماید: «اولئک الذین حبطت اعمالهم فی الدنیا و الاخره...» پس در آیه مورد بحث، هم به عذاب آخرت تهدید شده‌اند و هم به عذاب دنیا، عذاب آخرتشان عذاب
آتش ، و دنیائیشان کشته شدن و آواره گشتن و از بین رفتن اموال و جانهایشان بود، و نیز عذاب دیگرشان این بود که خدا دشمنی را در بین آنان تا روز
قیامت قرار داد، که خدای تعالی در کتاب عزیزش همه اینها را ذکر کرده است.
و در
مجمع البیان از
ابی عبیده جراح روایت آورده که گفت : به
رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم عرضه داشتم کدام یک از مردم در قیامت عذابی سخت تر دارد؟ فرمود: مردی که پیامبری را بکشد، و یا مردی را به
قتل برساند که امر به معروف و یا نهی از منکر می‌کند، آنگاه این آیه را تلاوت فرمود: «الذین یقتلون النبیین بغیر حق، و یقتلون الذین یامرون بالقسط من الناس»، آنگاه فرمود: ای ابا عبیده! بنی اسرائیل در یک ساعت چهل و سه پیامبر را کشتند، عابدان بنی اسرائیل که این را دیدند صد و دوازده نفر از آنان
قیام نموده، کشندگان انبیا را امر به معروف و نهی از منکر کردند، و بنی اسرائیل همه آنانرا تا آخر
روز به
قتل رساندند، و آیه نامبرده راجع به این واقعه است.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۳۷۹، برگرفته از مقاله «عدالت خواهان بنی اسرائیل».
