• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

صبر و صلات (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





صبر و صلات:(بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاَةِ إِنَّ اللّهَ)
صبر و صلات: صبر آن حالت استقامت و شكيبايى و ايستادگى در جبهه مشكلات است.
نماز پيوندى است با خدا و وسيله ارتباطى با اين تكيه‌گاه محكم است.



به موردی از کاربرد صبر و صلات در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - صبر و صلات (آیه ۱۵۳ سوره بقره)

(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاَةِ إِنَّ اللّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ) (اى كسانى كه ایمان آورده‌ايد! از صبر و استقامت و نماز، يارى بگيريد؛ زيرا خداوند با صابران است.)

۱.۱.۱ - صبر و صلات در المیزان و مجمع‌ البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: در معناى صبر و صلاة در ذيل آيه: (وَ اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ، وَ إِنَّها لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخاشِعِينَ) پاره‌اى مطالب گفته شد، در اينجا نيز مى‌گوييم: صبر از بزرگترين ملكات و احوالى است كه قرآن آن را ستوده و مكرر امر بدان نموده است.

۱.۲ - صبر و صلات (آیه ۴۵ سوره بقره)

(وَ اسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاَةِ وَ إِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخَاشِعِينَ) (از صبر و نماز يارى جوييد و با شكيبايى و مهار هوس‌هاى درونى و توجه به پروردگار، نيرو بگيريد و اين كار، جز براى خاشعان، دشوار و سنگين‌ است.)

۱.۱.۱ - صبر و صلات در المیزان و مجمع‌ البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: از صبر و نماز كمک بگيريد. و نيز در کافی‌ از آن جناب روايت كرده، كه در ذيل آيه نامبرده فرمود: صبر همان روزه است و فرمود: هر وقت حادثه‌اى براى كسى پيش آمد، روزه بگيرد، تا خدا آن را بر طرف سازد.

۱.۲.۲ - صبر و صلات در تفسیر نمونه

موضوع ديگرى كه در آيه مورد بحث به عنوان يک تكيه‌گاه مهم در كنار صبر معرفى شده، «صلات» (نماز) است. در احاديث اسلامی مى‌خوانيم:
«هنگامى كه علی (علیه‌السلام) با مشكلى روبرو مى‌شد به نماز برمى‌خاست و پس از نماز به دنبال حل مشكل مى‌رفت و اين آيه را تلاوت مى‌فرمود: (وَ اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاٰةِ...)
بنابراين آيات مورد بحث (بقره/ ۴۵ و ۱۵۳) در حقيقت به دو اصل تكيه مى‌كند، يكى اتكاى به خداوند كه نماز مظهر آن است و ديگرى مسئله خود يارى و اتكاى به نفس كه به عنوان صبر از آن ياد شده است، به عبارت ديگر، براى پيشرفت و پيروزى بر مشكلات، دو ركن اساسى لازم است، يكى پايگاه نيرومند درونى و ديگر تكيه‌گاه محكم برونى، در آيات مورد بحث به اين دو ركن اساسى با تعبير «صبر» و «صلات» اشاره شده است:
صبر آن حالت استقامت و شكيبايى و ايستادگى در جبهه مشكلات است و نماز پيوندى است با خدا و وسيله ارتباطى است با اين تكيه‌گاه محكم.
گرچه كلمه «صبر» در روايات فراوانى به روزه تفسير شده است، ولى مسلما منحصر به روزه نيست، بلكه روزه به عنوان يک مصداق بارز و روشن آن است، زيرا انسان در پرتو اين عبادت بزرگ اراده‌اى نيرومند و ايمانى استوار پيدا مى‌كند و حاكميت عقلش بر هوس‌هايش مسلم مى‌شود.


۱. بقره/سوره۲، آیه۱۵۳.    
۲. بقره/سوره۲، آیه۴۵.    
۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن-دار القلم، ص۴۷۴.    
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن-دار القلم، ص۴۹۰.    
۵. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۳۵۷.    
۶. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج ۱، ص۲۶۶.    
۷. بقره/سوره۲، آیه۱۵۳.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۲۳.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱، ص۵۱۷.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱، ص۳۴۴.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲، ص۱۲۰.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۴۳۲.    
۱۳. بقره/سوره۲، آیه۴۵.    
۱۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۷.    
۱۵. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی- ط الاسلامیه، ج۴، ص۶۳.    
۱۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱، ص۲۳۰.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱، ص۳۴۴.    
۱۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱، ص۱۵۸.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۲۱۷.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌، ط-دار الکتب الاسلامیه‌، ج۱، ص۲۱۸.    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌، ط-دار الکتب الاسلامیه‌، ج۱، ص۵۲۰.    



شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «صبر و صلات»، ج۲، ص۵۶۲.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره بقره | لغات قرآن




جعبه ابزار