«آیتاللهسیدعبدالاعلی موسوی سبزواری»، فقیه، مفسر و قرآن‌پژوه بزرگ جهان تشیع و از مفاخر علمی و برجسته اسلام در دوره معاصر است که عمر خویش را در نشر و گسترش معارف اسلام و قرآن مصروف داشت. وی در هیجدهم ذی حجه۱۳۲۸ق- مصادف با عید غدیر خم- در سبزوار دیده به جهان گشود. دوران کودکی و نوجوانی را تحت سرپرستی پدر بزرگوارش طی نمود و مقدمات ادبیات عرب و فقه و اصول و... را از پدر و عمویش، آیتاللهسید عبدالله برهان (م ۱۳۸۴ق) فرا گرفت و تا سن چهارده سالگی در زادگاه خود به تحصیل مقدمات علوم اسلامی و عربی پرداخت.
سیدعبدالاعلی از علامه مامقانی (م ۱۳۵۱ق)، حاج شیخ عباس قمی (م ۱۳۵۹ق) و دیگر مشایخ و استادان خود اجازات روایتی و اجتهادی کسب نمود و در حالی که ۳۶ سال داشت، در سال ۱۳۶۵ق خود عهده‌دار تدریس خارج فقه و اصول شد و به تربیت شاگردان و دانشوران پرداخت.
آیتاللهسبزواری در کنار فقیه برجسته اهل‌بیت، آیتاللهسید ابوالقاسم خوئی (م ۱۴۱۳ق)، خدمات شایانی به حوزه علمیه نجف نمود و چراغ فقاهت را در آن حوزه، نورانی نگه داشت و خود چیزی کمتر از یک سال- بعد از آیت‌الله خوئی- عهده‌دار ریاست آن حوزه علمی شد.
آیتاللهسبزواری از سال ۱۳۲۵ ش/ ۱۳۶۵ ق، از ۳۷ سالگی، به تدریس دروس سطح خارج حوزه پرداخت. ایشان در ایام تحصیل، به تدریس دروس خارج فقه و اصول و در روزهای تعطیل، به تدریس تفسیر قرآن و گاهی نیز به تدریس حکمت، کلام و عقاید می‌پرداخت. در روزهای ماه رمضان نیز، به تدریس فقه الحدیث می‌پرداخت و در آن به مباحثی چون شناخت احادیث صحیح از ناصحیح مبادرت می‌ورزید.
آیتاللهسبزواری در فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی ایران و عراق نقش داشت و از انقلاب اسلامی ایران و رهبر آن- حضرت امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه) - کمال حمایت و پشتیبانی را نمود. در زمان اقامت امام (رحمة‌الله‌علیه) در نجف، در کنار ایشان بود و از امام (رحمة‌الله‌علیه) و نهضت وی حمایت می‌کرد. چندین‌بار درس خویش را برای توجه دادن حوزه علمیه نجف، به وقایع انقلاب اسلامی ایران تعطیل نمود و به هنگام همه‌پرسی نظام جمهوری اسلامی، در فروردین ۱۳۵۸ ش پیامی مبنی بر حمایت از آن صادر فرمود. وی همواره حامی مردم مظلوم و مسلمان عراق بود و در جنبش و قیام معارضان عراقی در سال ۱۳۷۰ ش، نقش هدایت و رهبری داشت. او هرگز با رژیم بعث حاکم بر عراق سازش ننمود و چند بار منزلش به محاصره نظامیان بعث درآمد و رژیم بعث برایش محدودیت‌هایی قائل شد. از اقدامات ایشان برای ترویج دین در سراسر جهان، می‌توان به فرستادن نمایندگانی زبده به اروپا، آمریکا و کشورهای عربی و آسیایی و نیز طرح وسیع ایشان برای تجدید بنای مسجد سهله و مسجد کوفه اشاره کرد. در جنبه سیاسی نیز، می‌توان از موضع سیاسی ایشان در برابر نظام حاکم بغداد در سال ۱۴۱۲ق و فتوای ایشان درباره انتفاضه عراق و رویارویی و براندازی نظام حاکم سخن گفت.
در پی رحلت آیتاللهسبزواری، رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیتاللهسید علی خامنه‌ای، در بخشی از پیام تسلیت خویش درباره ایشان چنین بیان داشتند: «ایشان از فقهای عالی مقام و از مدرسین و علمای بزرگی بودند که عمر با برکت خود را در نجف به تدریس، تحقیق و تقویت شاگردان و تالیف کتب سودمند و با ارزش گذرانیده بودند... در آخرین سال‌های عمر شریف این روحانی بزرگوار، حوادث خونین عراق و قیام فداکارانه مردم در برابر حکومت ستمگر بعثی پیش آمد که ایشان در رهبری و هدایت مردم، دارای نقش و تاثیر بودند و بدین‌جهت، پس از سرکوب قیام تا چندی در محنت فشارهای رژیم بعثی گذرانید».
پیکر سیدعبدالاعلی، تحت نظارت شدید امنیتی ماموران بعثی، برای طواف به حرم مطهر برده شد و سپس کنار مسجدی که در آنجا نماز می‌خواند و درس می‌گفت، به خاک سپرده شد.جمعى از نويسندگان، نجف کانون تشیع، صص۱۶۶ - ۱۶۷. برای آگاهی بیشتر، ر. ک: جمعى از نويسندگان، گلشن ابرار، ج۵، صص۵۱۳- ۵۲۱. مرقد ایشان، در خیابان باب القبله حرم (شارع الرسول)، در محله حویش واقع است.
