• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سور قضیه منفصله

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



سور قضیه منفصله یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای لفظ بیان‌گر تعمیم یا تخصیص حالات و زمان‌های‌ انفصال میان مقدّم و تالی است.



قضیه شرطیه همانند قضیه حملیه دارای سور است با این فرق که سور در حملیه دلالت بر کمّیّت افراد موضوع دارد و در شرطیه بر تعمیم یا تخصیص حالات و زمان‌های اتصال یا انفصال میان مقدم و تالی. الفاظ سورها نیز مختلف است و برای هر یک از محصورات اربع در قضایای متصله و منفصله سور مخصوصی وجود دارد.
[۳] شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق)، ص۹۶.
[۴] مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۱۹۲.



سور قضیه منفصله بدین شرح است:
۱. سور سالبه جزئیه منفصله، مانند: قد لایکون، لیس ابداً و لیس دائماً؛
۲. سور سالبه کلیه منفصله، مانند: دائماً لیس، لیس ابداً و لیس البتة؛
۳. سور موجبه جزئیه منفصله، مانند: بعض اوقات اگر، قد یکون، گاه باشد و گاهی اگر؛
۴. سور موجبه کلیه منفصله، مانند: ابداً و دائماً.
[۵] فرصت شیرازی، میرزامحمد، اشکال ‌المیزان، ص۷۱.
[۶] تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۶۸.
[۸] قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۱۱۵.
[۹] شهاب‌الدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات، ص۲۳.
[۱۰] خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۷۷.



در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• خوانساری، محمد، منطق صوری.
• فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال‌ المیزان.
• شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق).
مظفر، محمدرضا، المنطق.    
• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
• شهاب‌الدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات.
• تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق.
حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.    
• قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه.


۱. علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۵۷.    
۲. مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۱۶۱.    
۳. شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق)، ص۹۶.
۴. مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۱۹۲.
۵. فرصت شیرازی، میرزامحمد، اشکال ‌المیزان، ص۷۱.
۶. تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۶۸.
۷. مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۱۶۴.    
۸. قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۱۱۵.
۹. شهاب‌الدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات، ص۲۳.
۱۰. خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۷۷.



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «سور قضیه منفصله»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۱/۱۷.    




جعبه ابزار