سال 138 هجری قمری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سال ۱۳۸ هجری قمری، سی و هشتمین سال از قرن ۲ قمری و مصادف با سال ۱۳۴ هجری شمسی است. در این سال رویدادها و وقایع نظامی و غیرنظامی مختلفی در جهان اسلام رخ داد، مانند: برپایی دولت
امویان در
اندلس، منازعه بین
اعراب و بربرها و وقوع شورش‌های پراکنده در نواحی مختلف ممالک اسلامی، درگذشت برخی از شخصیت‌های مشهور همچون
جمهور بن مرّار و ... .
• برپایی دولت امویان در اندلس.
•
عبدالرحمان بن
معاویة بن
هشام بن عبدالملک اموی دریا را پشت سر گذاشت و به سوی اندلس حرکت کرد و بر
یوسف بن
عبدالرحمان بن حبیب فهری حاکم اندلس که
صمیل بن حاتم اندلسی وی را یاری می‌کرد، پیروز شد.
• مردم اندلس در
سال ۱۲۹ ق یوسف را به امارت خویش برگزیدند و زمانی که
ابوالعباس سفّاح به خلافت رسید، وی را ابقا کرد. در
ذی‌الحجه سال ۱۳۸ ق (۱۵ مه سال ۷۵۶ م) جنگ «
مصاره» یا «امیده» در نزدیکی قرطبه، بین یوسف فهری و صمیل از سویی و عبدالرحمان اموی از سوی دیگر در گرفت که به دنبال آن یوسف و صمیل فرار کرده و عبدالرحمان وارد قرطبه شد.
•
حبیب بن عبدالرحمان فهری به خون‌خواهی پدر، عمویش
الیاس و کسانی را که به همراهی الیاس، علیه وی توطئه‌چینی کرده بودند، به قتل رسانید، اما عمویش
عبدالوارث فرار کرد و به قبیله «
ورفجومه صفریه» (از قبایل
خوارج) پناهنده شد. این قبیله از بربرها و از شاخه‌های «نفزاوة» بودند که رهبرشان،
عاصم بن جمیل به عبدالوارث پناه داده بود.
•
منصور عباسی،
ابوایوب بن
سلیمان بن مخلد موریانی را به وزارت خود گماشت و
ربیع بن یونس را حاجب و پرده‌دار خود قرار داد.
• منصور دستور داد بنای شهر «ملطیه» و دژ آن را بازسازی کنند و چهار هزار جنگجو از اهالی
جزیره را به آن جا فرستاد.
•
عیسی بن یزید اسود مکناسی به ترویج مذهب
خوارج صفریّه در «مکناسه» در دورترین ناحیه جنوب غربی پرداخت و
ابوالقاسم سمعو بن واسول مکناسی، رهبر
قبیله زناته با وی
بیعت کرد.
منازعه بین
اعراب و بربرها و وقوع شورش‌های پراکنده در نواحی مختلف ممالک اسلامی:
- حبیب بن عبدالرحمان فهری از قبیله ورفجومه الصفریه در افریقا خواست تا عمویش عبدالوارث و تمام فراریان همراه او را تسلیم کنند؛ امّا این قبیله از تسلیم وی خودداری کردند. حبیب با آنها به جنگ پرداخت؛ ولی با شکست مواجه شده و به شهر قابس عقب‌نشینی کرد.
- عاصم بن جمیل، رهبر صفریه به دعوت عرب‌های ساکن قیروان جهت به دستگیری فرمانروایی آن جا مشروط به این که دعوت برای خلیفه، منصور عباسی کند، رهسپار قیروان شد. هنگامی که عاصم داخل شهر شد، مال، جان و حرمت ساکنان شهر را مباح کرد؛ آنگاه همراه لشکری از بربرها برای جنگ با حبیب رهسپار قابس گردید و عبدالملک ورفجومی را به جای خود بر قیروان گماشت.
- حبیب فهری از قابس خارج شده و به کوهستان‌های اوراس رهسپار گردید. عاصم وی را تعقیب کرد، ولی حبیب وی راشکست داده و تعدادی از یارانش را به قتل رسانید.
- شورش ملبّد بن حرمله شهابی در جزیره به وسیله لشکر خازم بن خزیمه سرکوب شد و ملبّد به قتل رسید.
- جمهور بن مرّار عجلی بعد از سرکوب شورش سنباد مجوسی، خود در ری علیه عباسیان سر به شورش برداشت. محمد بن اشعث به جنگ با جمهور بن مرّار اعزام شد و جمهور در آن جنگ کشته شد.
•
جمهور بن مرّار.
•
عاصم بن جمیل.
•
ملبّد بن حرمله.
عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۳۵۱.
