زَيْل (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
زَيْل (به فتح زاء و سکوه یاء) از
واژگان قرآن کریم به معنای کنار شدن است. از مشتقات زَیل که در آیات قرآن استفاده شده ،
تَزييل به معنى تفريق و جدا كردن و
تَزَيَّل به معنى جدا شدن است.
زَيْل به معنای كنار شدن است. اين همان «زال» ناقصه است و فرق آن با زال تامّه آن است كه اين يائى است (زيل) و آن واوى است (زوال) چنان‌كه در
اقرب گفته است.
افعال آن در قرآن همه توأم با
حرف نفی است كه افاده اثبات می‌كند.
(وَ لا يَزالُونَ يُقاتِلُونَكُمْ ...) يعنى «پيوسته با شما جنگ می‌كنند.»
طبرسی در ذيل آيه گويد: معنى
لا يَزَالُ، يَدُومُ مَوْجُوداً است.
(فَما زِلْتُمْ فِي شَكٍّ مِمَّا جاءَكُمْ بِهِ ...) «پيوسته در
شریعت و گفتار او در
شک بوديد.»
تزييل به معنى تفريق و جدا كردن و تزيّل به معنى جدا شدن است.
•
(ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُوا مَكانَكُمْ أَنْتُمْ وَ شُرَكاؤُكُمْ فَزَيَّلْنا بَيْنَهُمْ) يعنى «ميان آن‌ها و معبودهايشان جدائى می‌افكنيم.»
•
(لَوْ تَزَيَّلُوا لَعَذَّبْنَا الَّذِينَ كَفَرُوا ...) «اگر
مؤمنان از
کفار جدا می‌شدند حتما كفّار را
عذاب می‌كرديم.»
اين معانى مطابق معناى اوّلى است كه كنار شدن باشد.
قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «زیل»، ج۳، ص۱۹۵.
