• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

زَوْر (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





زَوْر (به فتح زاء و سکون واو) از واژگان قرآن کریم به معنای قصد، میل و انحراف است.
مشتقات زَوْر که در آیات قرآن آمده عبارتند از:
زُرْتُمُ‌ (به ضم زاء، سکون راء و ضم تاء) به معنای به زیارت قبرها رفتید؛
تَتَزاوَرُ (به فتح تاء اول، تاء دوم، زاء و ضم راء) به معنای میل می‌کند؛
الزُّورِ به معنای سخن باطل؛
زُوراً به معنای گفتار ظالمانه است.


زَوْر به معنای قصد و ميل است.
از اقرب الموارد روشن می‌شود كه زور از باب نصر ينصر به معنى قصد است.
زيارت نيز از آن است، مثل‌: (حَتَّى‌ زُرْتُمُ‌ الْمَقابِرَ)
از باب علم يعلم و كرم يكرم به معنى ميل و انحراف است، مثل‌: (وَ تَرَى الشَّمْسَ إِذا طَلَعَتْ‌ تَتَزاوَرُ عَنْ كَهْفِهِمْ‌ ... ذاتَ الشِّمالِ)
راغب گويد: زور به (فتح ز) بالاى سينه است، مانند: «زُرْتُ‌ فُلَاناً:» او را زيارت كردم؛ يعنى با سينه خود وى را ملاقات نمودم.
زور به (فتح ز) ميل و انحراف با سينه است.
ازْوَر كسى است كه سينه‌اش مايل و كج باشد.
بئر زَوْرَاء چاهى است كه كج كنده باشند و به دروغ زور (به ضمّ ز) گفته‌اند كه از جهت خود (كه راستى است) منحرف است، فرموده‌: ظُلْماً وَ زُوراً
زور چنان‌كه از راغب، اقرب، طبرسی، جوهری و غيره گفته‌اند به معنى كذب است.
ظاهرا مراد قول منحرف از حق و قول باطل است؛ اعم از آن‌كه دروغ يا غير آن باشد.
از رديف اوثان و قول زور به دست‌ می‌آيد كه سخن باطل از نظر قرآن چنان كار زشتى است كه در رديف بت و بت‌پرستی است.


به مواردی از زَوْر که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - زُرْتُمُ‌ (آیه ۲ سوره تکاثر)

(حَتَّى‌ زُرْتُمُ‌ الْمَقابِرَ)
(تا آن جا كه به ديدار قبرها رفتيد. (و به فزونى قبور مردگانتان افتخار كرديد.))

۲.۲ - تَتَزاوَرُ (آیه ۱۷ سوره کهف)

(وَ تَرَى الشَّمْسَ إِذا طَلَعَتْ‌ تَتَزاوَرُ عَنْ كَهْفِهِمْ‌ ... ذاتَ الشِّمالِ)
«مى‌بينى آفتاب را از غار آن‌ها به طرف شمال ميل می‌كند.»


۲.۳ - الزُّورِ (آیه ۳۰ سوره حج)

(فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنَ الْأَوْثانِ وَ اجْتَنِبُوا قَوْلَ‌ الزُّورِ)
(از پلیدی بت‌ها اجتناب كنيد و از سخن باطل بپرهيزيد.)

۲.۴ - زُوراً (آیه ۴ سوره فرقان)

(وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هَذا إِلَّا إِفْكٌ افْتَراهُ وَ أَعانَهُ عَلَيْهِ قَوْمٌ آخَرُونَ فَقَدْ جاؤُ ظُلْماً وَ زُوراً)
کافران گفتند: اين قرآن فقط دروغى است كه او به خدا افترا بسته، و گروهى ديگر او را بر اين كار يارى داده‌اند. آن‌ها با اين سخن، ظلم و دروغ بزرگى را مرتكب شدند.)
روشن می‌شود كه گفتار ظالمانه زور است.



۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۱۸۹.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۳۶۸.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۳۱۹.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۵۷۱    
۵. تکاثر/سوره۱۰۲، آیه۲.    
۶. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد،ج۲، ص۵۷۱    
۷. کهف/سوره۱۸، آیه۱۷.    
۸. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۳۸۷.    
۹. فرقان/سوره۲۵، آیه۴.    
۱۰. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۳۸۷.    
۱۱. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد،ج۲، ص۵۷۱.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۱۳۱.    
۱۳. جوهری، ابونصر، الصحاح، ج۲، ص۶۷۲.    
۱۴. تکاثر/سوره۱۰۲، آیه۲.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۶۰۰.    
۱۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۶۰۰.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۳۵۱.    
۱۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۷، ص۲۵۴.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۸۱۲.    
۲۰. کهف/سوره۱۸، آیه۱۷.    
۲۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۳۵۲.    
۲۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۲۵۴.    
۲۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۲۴.    
۲۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۳۲۰.    
۲۵. حج/سوره۲۲، آیه۳۰.    
۲۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۳۵.    
۲۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۵۲۶.    
۲۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۳۷۲.    
۲۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۶، ص۲۰۸.    
۳۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۷، ص۱۳۱.    
۳۱. فرقان/سوره۲۵، آیه۴.    
۳۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۶۰.    
۳۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۲۴۸.    
۳۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۱۸۰.    
۳۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۱۸۳.    
۳۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۲۵۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «زور»، ج۳، ص۱۸۹.    






جعبه ابزار