• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رود (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





رَوْد (به فتح راء وسکون واو) از واژگان قرآن کریم به معنای طلب کردن و خواستن است.
مشتقات رَوْد که در آیات قرآن آمده عبارتند از:
أَرادَ (به فتح الف و فتح دال)به معنی خواستن،
يُرِيدُ (به ضم یاء و کسر دال) به معنی می‌خواستند.


رَوْد به معنای طلب كردن و خواستن است.
در اقرب گويد «رَادَهُ‌ رَوْداً و رِيَاداً: طَلَبَهُ» أَرَادَهُ به معنى قصد از همين ماده است‌.


به مواردی از رَوْد که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - أَرادَ (آیه ۲۵ سوره یوسف)

(قالَتْ ما جَزاءُ مَنْ‌ أَرادَ بِأَهْلِكَ سُوءاً ...)
(آن زن گفت: كيفر كسى كه بخواهد نسبت به خانواده تو خیانت كند....)

۲.۲ - يُرِيدُ (آیه ۷۷ سوره کهف)

(فَوَجَدا فِيها جِداراً يُرِيدُ أَنْ يَنْقَضَّ فَأَقامَهُ)
«در آن قریه ديوارى يافتند كه می‌خواست بيافتد آن را بپا داشت.»
اين كلمه گاهى در جماد به كار رفته مثل‌ آیه فوق که در مورد جمادات است.
راغب می‌گويد اراده گاهى با قوّه تسخيرى و حسّى است و گاهى با قوه اختيارى و لذا در جماد بكار رفته مثل‌ «يُرِيدُ أَنْ يَنْقَضَّ» و گويند: اسب من كاه اراده می‌كند «فَرَسِي‌ يُرِيدُ التِّبْنَ»
طبرسی فرموده وصف جدار با اراده مجاز است معنايش آن است كه نزديک بود بيافتد و مشرف بر انهدام بود و آن از فصيح كلام عرب است و در اشعارشان زياد است. شاعر در وصف نیزه خود می‌گويد:
يُرِيدُ الرُّمْحُ صَدْرَ أَبِي بِرَاءٍوَ يَرْغَبُ عَنْ دِمَاءِ بَنِي عَقِيلٍ

نيزه سينه ابا براء را می‌خواهدو از خون فرزندان عقيل اعراض می‌كند.

آن‌گاه اشعار ديگرى در اين زمينه آورده است.
خلاصه آن‌كه اين استعمال معروف است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر،قاموس قرآن، ج۳، ص۱۴۴.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۳۷۱.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۵۵.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۴۵۵.    
۵. یوسف/سوره۱۲، آیه۲۵.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۳۸.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۱، ص۱۹۱.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۱، ص۱۴۱.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۲۰۰.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۳۹۰.    
۱۱. کهف/سوره۱۸، آیه۷۷.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۴۸۰.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۳۴۶.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۱۱۱.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۷۵۱.    
۱۶. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۳۷۱.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۳۴۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «رود»، ج۳، ص۱۴۴.    






جعبه ابزار