رودی پارت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
پارِت، رودی،
خاورشناس نامور
آلمانی و مترجم
قرآن می‌باشد.
پارت در ۱۲۸۰ش /۱۹۰۱ در ویتن دورف نزدیک فرویدنشتات در منطقه سیاه جنگل (جنوب شرقی
آلمان ) به دنیا آمد.
پس از گذراندن تحصیلات متوسطه
و دانشگاهی در ۱۳۰۳ ش /۱۹۲۴، با تقدیم رساله «سیره سیف بن ذی یزن: یک داستان عامیانه عربی» نزد انو لیتمن، استاد کرسی زبانهای شرقی در
دانشگاه توبینگن، موفق به دریافت نخستین دکترای خود شد.
دو سال بعد، با ارائه رساله‌ای با عنوان «داستان پهلوانی عمرنعمان
و جایگاه آن نسبت به
مجموعه هزار و یکشب: رساله‌ای درباره تاریخ
ادبیات عربی » در همان دانشگاه با سمت دستیاری کرسی
خاورشناسی به کار پرداخت.
وی از ۱۳۰۹ تا ۱۳۱۹ ش /۱۹۳۰ تا ۱۹۴۰ در دانشگاه هایدلبرگ به تدریس پرداخت
و سپس به عنوان استاد جانشین کرسی
اسلام‌شناسی و سامی‌شناسی به دانشگاه بن دعوت،
و در ۱۳۲۰ ش /۱۹۴۱ استاد همان کرسی شد.
با شدت گرفتن
جنگ جهانی دوم ، به لشکر
آلمان در
افریقا اعزام شد
و پس از شکست ارتش آلمان به اسارت
امریکاییان درآمد
و سرانجام در ۱۳۲۵ ش /۱۹۴۶ به آلمان بازگشت
و بار دیگر فعالیت‌های علمی خود را از سرگرفت.
در ۱۳۳۰ ش /۱۹۵۱ جانشین استادش انو لیتمن در کرسی اسلام‌شناسی
و سامی‌شناسی دانشگاه توبینگن شد
و از همان زمان، دوران پرکار
و پربار پژوهشهای علمی خود را آغاز کرد.
رودی پارت همردیف خاورشناسان نام‌آوری چون
تئودور نولدکه ،
کارل بروکلمان و هلموت ریتر است.
هر چند پس از نگارش نبوغ‌آمیز
تاریخ قرآن به قلم تئودور نولد که گام‌های بلندی در زمینه پژوهشهای قرآنی در
اروپا برداشته شد، اما اثر دو جلدی رودی پارت، یعنی «ترجمه آلمانی
قرآن »
و «فهرست
و شرح مباحث هم موضوع قرآن» بی گمان از استوارترین، موفق‌ترین
و ماندگارترین پژوهشهای این حوزه به شمار می‌آید.
چنانکه فهرست آثار رودی پارت نشان می‌دهد، موضوعات پژوهشهای آغازین او بسیار متنوع بوده است، اما پس از آن‌که در ۱۳۱۴ ش /۱۹۳۵ در جشن نامه انو لیتمن، که پارت خود نشر آن را بر عهده داشت، «برنامه یک ترجمه علمی نوین از قرآن با تفسیری کوتاه» را طرح ریزی کرد، وقت
و نیروی خود را در پیشبرد این برنامه
و موضوعات مربوط بدان متمرکز نمود
و ۳۵ سال بعد با انتشار جلد دوم «فهرست
و شرح مباحث هم موضوع قرآن» کار خویش را به انجام رسانید.
وی چنانکه در مقدمه ترجمه قرآن خویش می‌گوید کوشیده است که قرآن را از زبان قرآن معنی کند،
و برای این کار، نخست تمام واژه‌ها، موارد کاربرد
و تعبیرات مشابه قرآن را با دقت
و حوصله‌ای بسیار
و روشمند گردآورده
و همه را با نقدی عالمانه با یکدیگر سنجیده است.
در میان ترجمه‌های فراوانی که در سده‌های اخیر در اروپا از قرآن انجام گرفته است، ترجمه آلمانی پارت را تنها می‌توان با ترجمه
ریچارد بل در
زبان انگلیسی و رژیس بلاشر در
زبان فرانسوی سنجید.
انتشار این ترجمه چنان با استقبال محافل علمی بین‌المللی
و نیز
مسلمانان آلمانی زبان
و یا آشنا به
زبان آلمانی روبرو شد که این اثر در زمانی نسبتاً کوتاه، با بازنگری
و تصحیح مجدد، سه بار
و حتی در قطع جیبی تجدید
چاپ شد.
ترجمه قرآن رودی پارت در برخی کشورهای اسلامی
و از جمله
ایران به صورت افست به چاپ رسیده است.
به گفته یوزف فان اِس پس از آن دیگر هیچ‌یک از اسلام‌شناسان آلمانی از ترجمه‌های پیشین قرآن نقل قولی نمی‌کنند، با این‌که برخی از آن ترجمه‌ها تجدید چاپ شده‌اند.
رودی پارت در دوران فعالیت علمی خود در دانشگاه هایدلبرگ
کتاب درسی «آموزش خلاصه
زبان عربی »، تألیف ارنست هاردر، را با تصحیح
و تجدید نظر اساسی در ۱۳۱۷ ش/ ۱۹۳۸ منتشر کرد، که باعث شهرت او در میان چند
نسل از استادان
و دانشجویان رشته خاورشناسی شد.
او نماینده آلمان فدرال در هیئت نویسندگان
دایرة‌المعارف اسلام
و کمیته مدیریت اتحادیه اروپایی اسلام‌شناسان
و عرب‌شناسان بود.
یوزف فان اس، جانشین رودی پارت در کرسی خاورشناسی توبینگن، فهرستی از برگزیده آثار وی را گردآورده که در برگیرنده بیش از ۱۸۰ عنوان از کتاب‌ها ، رساله‌ها، نقدها، مقالات مندرج در دایرة‌المعارفهای معتبر علمی اروپایی
و کتاب‌هایی است که او تصحیح کرده است.
این فهرست به مناسبت هشتادمین سال تولد وی منتشر شد.
نویسندگان شرح حال رودی پارت، بر این نکته تأکید دارند که وی در شناساندن درست اسلام به
غرب و زدودن پیشداوری‌های دشمنانه بین پیروان
مذاهب سهم بسزایی داشته است.
او انسانی وارسته، با دقت‌نظر، ذکاوت
و قدرت حافظه‌ای شگفت‌انگیز بود که با پشتکاری تا واپسین روزهای عمرش از کار پژوهش
و نگارش باز نایستاد.
وی در ۱۳۶۲ش /۱۹۸۳ در توبینگن درگذشت.
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «رودی پارت»، شماره۲۵۸۲.
