خانواده در بهشت (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یکی ازپاداشهای خداوند به بندگان در
بهشت آن است که آنان را به
خانواده در
بهشت کرد هم می آورد.
اعضای خانواده در صورت
صالح بودن در
بهشت به یکدیگر ملحق می‌شوند.
جنت عدن یدخلونها ومن صلح من ءابآئهم وازوجهم وذریتهم..
> (همان) باغهای جاویدان
بهشتی که وارد آن می‌شوند و همچنین پدران و همسران و فرزندان صالح آنها و فرشتگان از هر دری بر آنان وارد می‌گردند
نه تنها آیه فوق که بعضی دیگر از آیات قرآن نیز صریحا این مطلب را بیان می‌کند که در جمع
بهشتیان، پدران و همسران و فرزندان آنها که صالح بوده‌اند وارد می‌شوند، و این در حقیقت برای
تکمیل نعمتهای الهی بر آنان است، تا هیچ کمبودی حتی از نظر
فراق افراد مورد علاقه خود نداشته باشند، و از آنجا که در آن سرا که سرای نوین و متکاملی است همه چیز تازه و نو می‌شود آنها نیز با چهره‌های تازه و نو و
محبت و صمیمیتی داغتر و گرمتر وارد می‌شوند، محبتی که ارزش
نعمتهای بهشتی را چند برابر می‌کند.
گر چه در آیه فوق تنها پدران و فرزندان و همسران ذکر شده‌اند، ولی در واقع همه بستگان در این جمع، جمعند، چرا که حضور فرزندان و پدران بدون حضور برادران و خواهران و حتی سایر بستگان ممکن نیست، و این مطلب با کمی دقت روشن می‌شود، زیرا هر گاه کسی
بهشتی باشد پدر صالح او نیز به او ملحق می‌شود، و از آنجا که پدر صالح
بهشتی است، همه فرزندانش به او می‌پیوندند و به این ترتیب برادران به هم ملحق می‌شوند. و با همین محاسبه سایر بستگان نیز در آن جمع حضور خواهند داشت (دقت کنید).
در
بهشت اعضای خانواده در صورت دارا بودن
ایمان و
عمل نیک به یکدیگر ملحق می‌شموند.
والذین ءامنوا واتبعتهم ذریتهم بایمـن الحقنا بهم ذریتهم وما التنـهم من عملهم من شیء..
کسانی که ایمان آوردند و فرزندانشان به پیروی از آنان
ایمان اختیار کردند، فرزندانشان را (در
بهشت) به آنان ملحق می‌کنیم و از (پاداش) عملشان چیزی نمی‌کاهیم و هر کس در گرو اعمال خویش است
این نیز خود یک
نعمت بزرگ است که انسان، فرزندان با ایمان و مورد علاقه اش را در
بهشت در کنار خود ببیند، و از انس با آنها لذت برد، بی آنکه از اعمال او چیزی کاسته شود.
از تعبیرات آیه برمی آید که منظور، فرزندان بالغی است که در مسیر پدران گام برمی دارند، در ایمان از آنها پیروی می‌کنند، و از نظر مکتبی به آنها ملحق می‌شوند.
اینگونه افراد اگر از نظر عمل کوتاهی و تقصیراتی داشته باشند، خداوند به
احترام پدران صالح، آنها را می‌بخشد و ترفیع مقام می‌دهد، و به درجه آنان می‌رساند، و این موهبتی است بزرگ برای پدران و فرزندان.
ولی جمعی از مفسران" ذریه" را در اینجا به معنی اعم،
تفسیر کرده‌اند به طوری که
اطفال خردسال را نیز شامل می‌شود، اما این تفسیر با ظاهر آیه سازگار نیست، زیرا
تبعیت در ایمان دلیل بر رسیدن به مرحله
بلوغ یا نزدیک آن است.
مگر اینکه گفته شود اطفال خردسال در
قیامت به مرحله
بلوغ می‌رسند و آزمایش می‌شوند، هر گاه از این آزمایش پیروز درآیند ملحق به پدران می‌شوند، چنان که این معنی در حدیثی در کتاب کافی نقل شده است که از امام ع سؤال از
اطفال مؤمنان کردند، در پاسخ فرمود: " روز
قیامت که می‌شود خداوند آنها را جمع می‌کند، آتشی برمی افروزد و به آنها دستور می‌دهد خود را در آتش بیفکنند، آنها که این دستور را عملی کنند آتش برای آنها سرد و سالم می‌شود و سعادتمندند، و آنها که سر باز زنند از لطف خدا محروم می‌شوند
ولی این حدیث علاوه بر اینکه از نظر
سند ضعیف است، اشکالات دیگری در
متن آن وجود دارد که اینجا جای شرح آن نیست.
البته هیچ مانعی ندارد که فرزندان خردسال نیز به
احترام پدران به
بهشت روند و در کنار آنها قرار گیرند، سخن در این است که آیا آیه فوق ناظر به این مطلب می‌باشد یا نه؟ گفتیم تعبیر به پیروی از پدران در ایمان نشان می‌دهد که منظور بزرگسالان است.
به هر حال، از آنجا که ارتقاء این فرزندان به درجه پدران ممکن است این
توهم را به وجود آورد که از اعمال پدران برمی دارند و به فرزندان می‌دهند به دنبال آن آمده است" و ما التناهم من عملهم من شی ء"" ما چیزی از اعمال آنها نمی‌کاهیم".
"
ابن عباس" از" پیغمبر گرامی اسلام صنقل می‌کند که فرمود:
اذا دخل الرجل الجنة سال عن ابویه و زوجته و ولده، فیقال له انهم لم یبلغوا درجتک و عملک، فیقول رب قد عملت لی و لهم فیؤمر بالحاقهم به:
" هنگامی که انسان وارد
بهشت می‌شود سراغ پدر و مادر و همسر و فرزندانش را می‌گیرد، به او می‌گویند: آنها به درجه و مقام و عمل تو نرسیده‌اند، عرض می‌کند پروردگارا! من برای خودم و آنها عمل کردم، در اینجا دستور داده می‌شود که آنها را به او ملحق کنید.
قابل توجه اینکه: در پایان آیه می‌افزاید: " هر کس در گرو و همراه اعمال خویش است" (کل امرئ بما کسب رهین).
بنا بر این
تعجب ندارد که از اعمال پرهیزکاران و پاداش آنها چیزی کاسته نشود، چرا که این اعمال همه جا با انسان است، و اگر خداوند
لطف و تفضلی در باره فرزندان
متقین می‌کند، و آنها را به پرهیزگاران در
بهشت ملحق می‌سازد این به معنی آن نیست که از پاداش اعمال آنها چیزی کاسته شود.
ربنا وادخلهم جنت عدن التی وعدتهم ومن صـلح من ءابائهم وازوجهم وذریتهم..
پروردگارا! آنها را در باغهای جاویدان
بهشت که به آنها وعده فرموده‌ای وارد کن، همچنین از پدران و همسران و فرزندانشان هر کدام که صالح بودند، که تو توانا و حکیمی!
مؤمنان و تسلیم شدگان، به همراه همسرانشان با حالتی شادمانه وارد بر
بهشت می‌شوند.
الذین ءامنوا بـایـتنا وکانوا مسلمین• ادخلوا الجنة انتم وازوجکم تحبرون.
همان کسانی که به آیات ما
ایمان آوردند و
تسلیم بودند. • (به آنها خطاب می‌شود: ) شما و همسرانتان در نهایت شادمانی وارد
بهشت شوید
روشن است بودن در کنار همسران با ایمان و مهربان هم برای مردان لذت بخش است و هم برای زنانشان که اگر در اندوه دنیا شریک بودند در
شادی آخرت نیز شریک باشند.
بعضی ازواج را در اینجا به معنی همردیفان و دوستان و نزدیکان تفسیر کرده‌اند که اگر آنهم باشد خود
نعمت بزرگی است، ولی ظاهر آیه همان معنی نخست است. .
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، ج۶، ص۵۲۴، برگرفته از مقاله «خانواده در بهشت»
