جهاد در سیره نبوی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جهاد به معنای
مبارزه مسلحانه با
کفار اطلاق شده است. در سال دوم هجرت و در پی قدرت گرفتن نیروهای مسلمین
آیات ۱۹۳-۱۹۰
سوره بقره از سوی
خداوند نازل شد و
جهاد بر
مسلمانان واجب گردید.
کلمه
جهاد برگرفته از واژه عربی «
جهد یجهد» و به معنای تلاش و کوشش و انجام امری است با سختی و مشقت بسیار که بیرون از طاقت فرد است.
اما در
اصطلاح، این کلمه، بیشتر به
مبارزه مسلحانه با
کفار اطلاق شده است.
در سال دوم هجرت و در پی قدرت گرفتن نیروهای مسلمین
آیات ۱۹۳-۱۹۰
سوره بقره از سوی
خداوند نازل شد و
جهاد بر
مسلمانان واجب گردید؛
پس
رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) جهت گسترش دعوت و نیز حمایت از
مؤمنان مستضعفی که در
راه عقیده خود مورد
آزار قرار میگرفتند به
جهاد پرداخت تا با درهم شکستن بتپرستان و مشرکانی که در
راه گسترش
اسلام در سرتاسر شبه جزیره
عربستان قد علم کرده بودند
راه را برای رشد و نفوذ سریعتر اسلام باز کنند.
در بیان رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم)
جهاد در
راه خدا، برترین و محبوبترین اعمال پس از اقامه
نماز و نیکی به
پدر و
مادر، برشمرده شده
و آن را با ارزشترین عمل
مؤمن، دانستند.
عملی که غیر از یک
مسلمان برجسته، کسی به آن دست نمییابد.
در کلام پیامبر خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) بهترین مردم، مردی دانسته شده است که خود را وقف
راه خدا کرده و با
دشمنان او میجنگد و خواستار
مرگ یا کشته شدن در میدان کارزار است.
ایشان
جهاد را بیعت رزمندگان با خدا،
و مایه سلامت و بینیازی آنان
و موجب بزرگی و شرافت فرزندانشان بیان کردند
حضرت (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) یک روز پایداری ورزیدن در میدان
جهاد، را از چهل سال
عبادت بهتر دانستند
و
اجر و
پاداش هر رنج و سختیای را که رزمندگان در
راه جهاد متحمل میشوند را پاداشی به اندازه پاداش
شهادت در
راه خدا دانستند.
میفرمودند: «بر عمل کرد هر مردهای مهر پایان زده میشود، مگر جهادگر پیشتاز در
راه خدا، زیرا عملش تا
روز قیامت برای او رشد داده میشود و از
عذاب قبر ایمن میگردد.»
رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) وجود
مجاهدان در
راه حق را، مایه مباهات خداوند عزوجل بر
فرشتگان و باعث درود و
سلام فرشتگان بر او دانستند
و فرمودند: «
بهشت، دروازهای دارد به نام "دروازه
مجاهدان".
مجاهدان، با شمشیرهای حمایل شده خود، به سوی این دروازه که به رویشان باز است، پیش میروند، در حالی که خلایق و فرشتگان، به آنان خوشامد میگویند.»
رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) مرگ کسانی را که
جهاد نکرده یا آرزوی
جهاد نداشته باشند را نوعی مرگ منافقانه برشمردند،
و فرمودند: «هر کس
جهاد را وا گذارد، خداوند، جامه خواری بر
جان او میپوشاند و زندگیاش را دست خوش
فقر میسازد و دینش را از بین میبرد. خداوند تبارک و تعالی
عزت و اقتدار امت مرا در سمهای اسبان (جنگی) شان و نوک نیزه هایشان قرار داده است.»
در منابع روایی و تاریخی مسلمانان آمده، از زمانی که
جهاد بر مسلمانان واجب گردید رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) خود در راس
مجاهدان راه حق قرار گرفت و
جهاد در
راه خدا را در همه جبههها و در همه مناطق و در همه اشکال و گونههای آن
رهبری کرد. او در سختترین میدانها حضور مییافت، و با کمال ثبات و استواری در آن مستقر میشد و در این
راه از بذل جان و
مال هیچ دریغ نداشت.
ایشان تا روزی که رحلت فرمود بالغ بر بیست و هفت
غزوه و سی و هشت
سریه علیه دشمنان انجام داده بود؛
اما در هیچ یک از این جنگها پشت به
دشمن نکرد و هرگز دچار تزلزل نگشت. در «احد» زمانی که صفهای مسلمانان در هم ریخته بود و
مشرکان از هر سو حملهور شده بودند رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) با بدنی مجروح در حالی که
خون از سرتاسر زخمهایش جاری بود، هم چنان پا بر جا و استوار رویاروی دشمن ایستاده بود و تا زمانی که دو گروه از یکدیگر جدا نشدند، همراه با گروهی اندک از یاران خود، که چهارده نفر بر شمرده شده بودند،
مقاومت و پایداری فرمود.
ایشان در این
جنگ آن قدر تیر انداخته بودند که زه کمانش پاره شد پس شروع به
سنگ انداختن کردند.
در «
حنین» هنگامی که مسلمین پا به فرار گذاشتند، رسول خدا ((صلیاللهعلیهوآلهوسلّم)) در حالی که سوار بر قاطرش بود، به سرعت به سوی کفار پیش میتاخت! تا حدی که عباس -عموی پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) - افسار
قاطر را در دست گرفته بود و آن را میکشید تا از سرعت او بکاهد با این حال پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) که سوار بر
استر خود همچنان برای جنگ با
کافران خود را به هر سو میکشاند.
آیات جهاد؛
آداب جهاد (قرآن)؛
آرزوهای متخلفان از جهاد.
سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «عبادات در سیره و قول نبوی(ص)» تاریخ بازیابی ۹۵/۰۱/۲۹.