• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ثِقَل (صرف و نحو)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: ثِقَل (صرف و نحو)


ثِقَل از اصطلاحات ادبیات عرب سببى نحوى است براى ظاهر نشدن علامت‌هاى اعراب در «واو» يا «یاء» در آخر کلمه.
اين علامت‌ها، به سبب سنگينى، در تقدير گرفته مى‌شوند.


ثِقَل در اصطلاح ادبیات عرب سببى نحوى است براى ظاهر نشدن علامت‌هاى اعراب در «واو» يا «یاء» در آخر کلمه.
اين علامت‌ها، به سبب سنگينى، در تقدير گرفته مى‌شوند.

اين سبب نحوى در حالت‌هاى زير مى‌آيد:
• در اسم منقوص معرفه، ضمّه در حالت رفع، و کسره در حالت جرّ، مقدّر در «ياء» مى‌شوند: جاءَ القاضي. مَرَرتُ بالقاضي.
[۱] یعقوب، امیل، موسوعة النحو والصرف والإعراب، ص۱۱۳.    
[۲] فوال بابتی، عزیزه، المعجم المفصل فی النحو العربی، ص۳۹۷.    
[۳] شرتونی، رشید، مبادی العربیة فی الصرف و النحو، ج۴، ص۶.    
[۴] دقر، عبدالغنی، معجم القواعد العربیة فی النحو و التصریف، ص۱۹۷.    

• در اسم منقوص نکره، ضمّه در حالت رفع، و كسره در حالت جرّ در «ياء» محذوف، مقدّر مى‌شوند: جاءَ قاضِِ. مَرَرتُ بِقاضِِ.
[۵] یعقوب، امیل، موسوعة النحو والصرف والإعراب، ص۲۷۵.    
[۶] فوال بابتی، عزیزه، المعجم المفصل فی النحو العربی، ص۳۳۲.    
[۷] شرتونی، رشید، مبادی العربیة فی الصرف و النحو، ج۴، ص۶.    

• در فعلی كه با «واو»، پايان مى‌پذيرد، در حالت رفع، ضمّه در «واو»، مقدّر است: يَدعو.
[۸] فوال بابتی، عزیزه، المعجم المفصل فی النحو العربی، ص۳۹۷.    
[۹] شرتونی، رشید، مبادی العربیة فی الصرف و النحو، ج۴، ص۶.    
[۱۰] دقر، عبدالغنی، معجم القواعد العربیة فی النحو و التصریف، ص۶۸.    

• در فعلى كه به «ياء»، پايان مى‌پذيرد، در حالت رفع، ضمّه در «ياء» مقدّر است: نَطوي.
[۱۱] یعقوب، امیل، موسوعة النحو والصرف والإعراب، ص۱۱۲.    
[۱۲] فوال بابتی، عزیزه، المعجم المفصل فی النحو العربی، ص۳۹۷.    
[۱۳] شرتونی، رشید، مبادی العربیة فی الصرف و النحو، ج۴، ص۶.    
[۱۴] دقر، عبدالغنی، معجم القواعد العربیة فی النحو و التصریف، ص۶۸.    
برخی از شواهد قرآنی مربوط به ثقل در ادامه ارائه خواهد شد:

۳.۱ - نَطْوِي (سوره انبیاء/سوره۲۱، آیه۱۰۴)

(یَوْمَ نَطْوِی السَّمَاءَ کَطَیِّ السِّجِلِّ لِلْکُتُبِ ۚ کَمَا بَدَأْنَا أَوَّلَ خَلْقٍ نُّعِیدُهُ ۚ وَعْدًا عَلَیْنَا ۚ إِنَّا کُنَّا فَاعِلِینَ)

[۱۵] انبیاء/سوره۲۱، آیه۱۰۴.    


۳.۲ - يَدْعُو (سوره حج/سوره۲۲، آیه۱۲)

(یَدْعُو مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا یَضُرُّهُ وَ مَا لَا یَنفَعُهُ ۚ ذَٰلِکَ هُوَ الضَّلَالُ الْبَعِیدُ)

[۱۶] حج/سوره۲۲، آیه۱۲.    


۱. ↑ یعقوب، امیل، موسوعة النحو والصرف والإعراب، ص۱۱۳.    
۲. ↑ فوال بابتی، عزیزه، المعجم المفصل فی النحو العربی، ص۳۹۷.    
۳. ↑ شرتونی، رشید، مبادی العربیة فی الصرف و النحو، ج۴، ص۶.    
۴. ↑ دقر، عبدالغنی، معجم القواعد العربیة فی النحو و التصریف، ص۱۹۷.    
۵. ↑ یعقوب، امیل، موسوعة النحو والصرف والإعراب، ص۲۷۵.    
۶. ↑ فوال بابتی، عزیزه، المعجم المفصل فی النحو العربی، ص۳۳۲.    
۷. ↑ شرتونی، رشید، مبادی العربیة فی الصرف و النحو، ج۴، ص۶.    
۸. ↑ فوال بابتی، عزیزه، المعجم المفصل فی النحو العربی، ص۳۹۷.    
۹. ↑ شرتونی، رشید، مبادی العربیة فی الصرف و النحو، ج۴، ص۶.    
۱۰. ↑ دقر، عبدالغنی، معجم القواعد العربیة فی النحو و التصریف، ص۶۸.    
۱۱. ↑ یعقوب، امیل، موسوعة النحو والصرف والإعراب، ص۱۱۲.    
۱۲. ↑ فوال بابتی، عزیزه، المعجم المفصل فی النحو العربی، ص۳۹۷.    
۱۳. ↑ شرتونی، رشید، مبادی العربیة فی الصرف و النحو، ج۴، ص۶.    
۱۴. ↑ دقر، عبدالغنی، معجم القواعد العربیة فی النحو و التصریف، ص۶۸.    
۱۵. ↑ انبیاء/سوره۲۱، آیه۱۰۴.    
۱۶. ↑ حج/سوره۲۲، آیه۱۲.    


• فرهنگ اصطلاحات صرف و نحو عربی، دحداح، انطوان، ص۱۳۴.    


رده‌های این صفحه : ادبیات عرب | اصطلاحات صرف و نحو | ثقل
جعبه ابزار