تشبیه اصحاب شمال (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اصحاب شمال در
آخرت پس از اینکه از غذاى ناگوار خوردند، و شکم‌های خودشان را پر کردند، تشنه مى‌شوند، و روى آن غذاى ناگوار، از آب سوزان مى‌نوشند؛ اما چنان با حرص مى‌نوشند، همانند نوشیدن شترانى که به بیمارى استسقا مبتلا شده‌اند.
اصحاب شمال از آب داغ
دوزخ همچون شتر تشنه می‌نوشند:
• «وَأَصْحَابُ الشِّمَالِ مَا أَصْحَابُ الشِّمَالِ؛ و
اصحاب شمال، چه اصحاب شمالى (که نامه اعمالشان به نشانه جرمشان به دست چپ آنها داده مى‌شود)»!
• «فَشَارِبُونَ عَلَيْهِ مِنَ الْحَمِيمِ؛ و روى آن از
آب سوزان مى‌نوشيد».
• «فَشَارِبُونَ شُرْبَ الْهِيمِ؛ و همچون شتران مبتلا به بيمارى عطش، از آن مى‌آشاميد!».
کلمه (على) در (علیه) استعلاء را مى‌رساند در مورد این
آیه مى‌فهماند منظور نوشیدن بلافاصله بعد از خوردن است، (در فارسى هم مى‌گوییم روى غذا آب نوشید) و کلمه (هیم) جمع هیماء است، و (هیماء) آن شترى را گویند که مبتلا به بیمارى هیام - به ضمه هاء - شده باشد، و بیمارى (هیام) آفتى است که شتران بدان مبتلا مى‌شوند؛ مانند بیمارى
استسقا (در آدمیان) که حیوان از شدت
عطش آب مى‌خورد؛ ولى رفع عطش نمى‌شود، و هم‌چنان مى‌نوشد تا بمیرد، و یا به معناى درد شدیدى است که بدان مبتلا مى‌گردد، و از شدت درد مى‌میرد.
(و چنان حریصانه مى‌نوشید همانند نوشیدن شترانى که به بیمارى استسقا مبتلا شده‌اند) (فشاربون شرب الهیم).
شترى که مبتلا به این بیمارى مى‌شود آن‌قدر تشنه مى‌گردد و پى‌درپى آب مى‌نوشد تا هلاک شود، آرى این است سرنوشت (ضالون مکذبون) در قیامت.
(حمیم) به معنى آب فوق‌العاده داغ و سوزان است؛ لذا به دوستان گرم و پر
محبت ولى (حمیم) مى‌گویند، (حمام) نیز از همین ماده
مشتق شده است.
(هیم) (بر وزن میم) جمع (هائم) (و بعضى آن را جمع (اهیم) و (هیماء) مى‌دادند) در اصل از (هیام) (بر وزن فرات) به معنى بیمارى عطش است که به شتر عارض مى‌شود، این تعبیر در مورد عشق‌هاى سوزان، و عاشقان بی‌قرار نیز به کار مى‌رود.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳، ص۴۲۷، برگرفته از مقاله «تشبیه اصحاب شمال».
