بهشتی شدن با اجتناب از گناه (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عصیان و تمرد هر چه باشد از
انسان که مخلوقی ضعیف است و مربوب خدای تعالی است گناهی بزرگ به حساب می‌آید و مانع ورود او به
بهشت خواهد شد.
اجتناب از گناهان کبیره، عامل راهیابی به بهشت:
«و الذین اذا فعلوا فـحشة او ظـلموا انفسهم ذکروا الله فاستغفروا لذنوبهم و من یغفر الذنوب الا الله و لم یصروا علی ما فعلوا و هم یعلمون اولـئک جزاؤهم مغفرة من ربهم و جنت تجری من تحتها الانهـر خــلدین فیها و نعم اجر العـملین.» «و آنان که چون کار زشتی کنند یا بر خود ستم روا دارند
خدا را به یاد می‌آورند و برای گناهانشان آمرزش می‌خواهند و چه کسی جز خدا گناهان را می‌آمرزد و بر آنچه مرتکب شده‌اند با آنکه می‌دانند (که
گناه است) پافشاری نمی‌کنند آنان پاداششان آمرزشی از جانب پروردگارشان و بوستان‌هایی است که از زیر (درختان) آن جویبارها روان است جاودانه در آن بمانند و پاداش اهل عمل چه نیکوست.»
در این
آیه پاداش پرهیزگارانی که صفات آنها در دو آیه گذشته آمده توضیح داده شده است و آن عبارت است از" آمرزش پروردگار و بهشتی که نهرها از زیر درختان آن جاری است (و لحظه‌ای آب از آنها قطع نمی‌شود) بهشتی که بطور جاودان در آن خواهند بود".
در حقیقت در اینجا نخست اشاره به مواهب معنوی و" مغفرت" و شستشوی دل و جان و تکامل روحانی شده، سپس اشاره به مواهب مادی نموده و در پایان می‌گوید: و نعم اجر العاملین
این پاداش نیکی است برای آنها که اهل عمل هستند و مرد میدان ند نه افراد واداده و تنبل که همیشه از تعهدات و مسئولیت‌های خویش می‌گریزند.
«ان تجتنبوا کبآئر ما تنهون عنه نکفر عنکم سیـاتکم و ندخلکم مدخلا کریما.» «اگر از گناهان بزرگی که از آن (ها) نهی شده‌اید دوری گزینید بدیهای شما را از شما می‌زداییم و شما را در جایگاهی ارجمند درمی آوریم.»
این آیه به کسانی که از گناهان کبیره پرهیز می‌کنند، بشارت می‌دهد که
خداوند گناهان
صـغـیـره آنان را می‌بخشد و این پاداشی است که به این گونه افراد داده شده است، می‌فـرماید: اگر از گناهان بزرگی که از آن
نهی می‌شوید پرهیز کنید، گناهان کوچک شما را می‌پوشانیم و شما را در جایگاه خوبی وارد می‌سازیم؛ ان تجتنبوا کبائر ما تنهون عنه نکفر عنکم سیئاتکم و ندخلکم مدخلا کریما.
از تعبیر
کبائر و سیئات استفاده می‌شود که گناهان بر دو دسته‌اند، دسته‌ای که
قرآن نام آنها را
کبیره و دسته‌ای که نام آنها را
سیئه گذاشته است.
عصیان و تمرد هر چه باشد از انسان که مخلوقی ضعیف است و مربوب خدای تعالی است نسبت به خدایی که سلطانش عظیم است کبیره و بزرگ است، ولی این مقایسه بین انسان و پروردگار او است، نه بین یک
معصیت با معصیت دیگر، پس منافات ندارد که تمامی گناهان به اعتبار اول کبیره باشند و به اعتبار دوم بعضی کبیره و بعضی
صغیره باشند.
و بزرگی معصیت وقتی تحقق می‌یابد که نهی از آن نسبت به همین که از معصیت دیگر شده مهم تر باشد و جمله: " ما تنهون عنه... "، خالی از این اشاره و یا دلالت بر این معنا نیست و دلیل بر اهمیت نهی تشدید خطاب است یا به اینکه در خطاب اصرار شده باشد و یا به اینکه مرتکبش به
عذاب آتش تهدید گشته باشد و یا به نحوی دیگر از آن اهمیت گناه استفاده شود.
«و الذین لایدعون مع الله الـها ءاخر و لایقتلون النفس التی حرم الله الا بالحق و لایزنون و من یفعل ذلک یلق اثاما اولـئک یجزون الغرفة بما صبروا و یلقون فیها تحیة و سلـما.» «و کسانی‌اند که با خدا معبودی دیگر نمی‌خوانند و کسی را که خدا (خونش را)
حرام کرده است جز به حق نمی‌کشند و
زنا نمی‌کنند و هر کس اینها را انجام دهد سزایش را دریافت خواهد کرد اینانند که به پاس آنکه
صبر کردند غرفه (های بهشت را) پاداش خواهند یافت و در آنجا با
سلام و درود مواجه خواهند شد.»
مواظبت بر ترک گناه، موجب راهیابی متقین به بهشت:
«و ازلفت الجنة للمتقین غیر بعید هـذا ما توعدون لکل اواب حفیظ.» «و بهشت را برای پرهیزگاران نزدیک گردانند بی آنکه دور باشد (و به آنان گویند) این همان است که وعده یافته‌اید (و) برای هر توبه کار نگهبان (حدود خدا) خواهد بود.» حفیظ، مواظبت بر انجام دادن اوامر الهی و اجتناب از گناه است.
" و ازلفت الجنة للمتقین غیر بعید"
از این آیه شروع می‌شود به توصیف حال
متقین که در روز
قیامت چه وصفی دارند و معنای آیه این است که: در آن روز بهشت برای مردم با تقوی نزدیک می‌شود، در حالی که در جای دوری قرار نگیرد، یعنی در پیش رویشان باشد و داخل شدنشان در آن زحمتی نداشته باشد.
می‌فرماید: " در آن روز بهشت به پرهیزگاران نزدیک می‌شود و فاصله‌ای از آنها ندارد"! (و ازلفت الجنة للمتقین غیر بعید).
" ازلفت" از ماده" زلفی" (بر وزن کبری) به معنی قرب و نزدیکی است.
جالب اینکه نمی‌گوید پرهیزگاران را به بهشت نزدیک می‌کنند بلکه می‌گوید بهشت را به آنها نزدیک می‌کنند! این مطلبی است که در شرائط این دنیا قابل تصور نیست، اما از آنجا که اصول حاکم بر سرای آخرت اصولی است که با شرائط این جهان بسیار متفاوت است به هیچوجه جای تعجب نیست که خداوند برای نهایت اکرام و احترام
مؤمنان پرهیزگار بجای آنکه آنها را به سوی بهشت برد، بهشت را به سوی آنها می‌آورد! در
سوره شعراء آیات ۹۰ و ۹۱ نیز می‌خوانیم: و ازلفت الجنة للمتقین و برزت الجحیم للغاوین: "
در آن روز بهشت را به پرهیزگاران نزدیک می‌کنند و
دوزخ را برای گمراهان آشکار".
و این نهایت لطف و احترام خدا به بندگان
مؤمن است که بالاتر از آن تصور نمی‌شود.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۵۳۹، برگرفته از مقاله «بهشتی شدن با اجتناب از گناه».
