انفاق انار (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خداوند در
قرآن کریم فرموده است که از میوه های باغها خصوصا انار و زیتون و
انگور انفاق کنند.
خداوند به باغ داران سفارش نوده است که در عین حال که از محصول باغشان استفاده و نفع می برند به دیگران هم انفاق کنند. وهو الذی انشا... والرمان متشـبها وغیر متشـبه کلوا من ثمره اذا اثمر وءاتوا حقه یوم حصاده...(و اوست كسى كه
باغهایی با داربست و بدون داربست و خرمابن و
کشتزار با ميوه‌هاى گوناگون آن و
زیتون و انار شبيه به يكديگر و غير شبيه پديد آورد از ميوه آن چون ثمر داد بخوريد و حق (
بینوایان از) آن را روز بهره بردارى از آن بدهيد و(لى) زياده روى مكنيد كه او اسراف كاران را دوست ندارد.)
مفسران در تفسير كلمه «مَعْرُوش» و «غَيْرَ مَعْرُوش» سه احتمال داده‌اند:
۱ـ همان كه در بالا به آن اشاره شد، يعنى
درختانى كه روى پاى خود نمى‌ايستند و نياز به داربست دارند، و
درختانى كه بدون نياز به داربست روى پاى خود مى‌ايستند؛ زيرا «عرش» در لغت به معنى برافراشتن و هر موجود برافراشته است و به همين جهت به سقف و يا تخت پايه بلند،
عرش گفته مى‌شود.
۲ـ منظور از «مَعْرُوش»
درخت اهلى است كه به وسيله ديوار و امثال آن در باغها حفاظت مى‌شود و «غَيْرَ مَعْرُوش»
درختان بیابانی و جنگلى و كوهستانى است.
۳ـ مَعْرُوش»
درختى است كه بر سر پا ايستاده و اما «غَيْرَ مَعْرُوش»
درختى است كه بر روى زمين مى‌خوابد و پهن مى‌شود.
ولى معنى اول مناسب‌تر به نظر مى‌رسد.
و شايد ذكر «مَعْرُوشات» در آغاز سخن، به خاطر ساختمان عجيب و شگفت‌انگيز اين گونه
درختان است، يك نگاه كوتاه به
درخت انگور،
ساقه و شاخه پر پيچ و خم آن، كه به قلاب‌هاى مخصوصى مجهز است، و خود را به اشياء اطراف مى‌چسباند تا كمر راست كند، شاهد اين مدعا است.
پس از آن، به دو قسمت از باغها و جنات اشاره كرده، مى‌فرمايد: «و همچنين
درختان نخل و زراعت را آفريد» «وَ النَّخْلَ وَ الزَّرْعَ».
ذكر اين دو بالخصوص به خاطر آن است كه از اهميت ويژه‌اى در زندگانى بشر و
تغذیه او برخوردارند (توجه داشته باشيد: «جنّت» هم به باغ و هم به زمين‌هاى پوشيده از زراعت گفته مى‌شود.)
آنگاه اضافه مى‌كند: «اين
درختان از نظر ميوه و طعم با هم متفاوتند» «مُخْتَلِفاً أُكُلُهُ».
يعنى با اين كه از
زمین واحدى مى‌رويند هر كدام طعم و عطر و خاصيتى مخصوص به خود دارند، كه در ديگرى ديده نمى‌شود.
سپس به دو قسمت ديگر از ميوه‌هائى اشاره مى‌كند كه فوق‌العاده مفيد و داراى
ارزش حیاتی هستند، مى‌فرمايد: «همچنين زيتون و انار» «وَ الزَّيْتُونَ وَ الرُّمَّانَ.»
انتخاب اين دو، ظاهراً به خاطر آن است كه اين دو
درخت در عين اين كه از نظر ظاهر با هم شباهت دارند، از نظر ميوه و خاصيت غذائى بسيار با هم متفاوتند لذا بلافاصله مى‌فرمايد: «هم با يكديگر شبيهند و هم غير شبيه» «مُتَشابِهاً وَ غَيْرَ مُتَشابِهٍ».
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۴، ص۴۳۰، برگرفته از مقاله «انفاق انار».
