• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

الفاظ سوگندهای قرآن

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



الفاظ قسم‌های قرآن، الفاظ مورد استفاده در قرآن برای افاده سوگند را می‌گویند.



سوگند ، چند رکن دارد که یکی از آن‌ها ادات قسم است. مقصود از ادات، الفاظ و کلماتی است که با آن، جمله خبری غیرقسمی، به جمله قسمی بدل می‌شود. در ادبیات فارسی تنها از کلمه (با) استفاده می‌شود؛ مانند: به خدا !، به پیامبر ! …؛ اما در ادبیات عرب ، واژگان زیادی برای قسم وجود دارد که برخی از آن‌ها، در قرآن نیامده (مانند: لام، ‌ایم، ایمن، م، من و ‌ها) و برخی از آن‌ها در قرآن به کار رفته است.


مهم‌ترین ادوات قسم در فرهنگ عرب که در قرآن نیز به کار رفته‌اند عبارتند از: با؛ تا؛ واو؛ و کلمه عمر.


اهل ادب می‌گویند این ادوات هرکدام ویژگی‌های خاصی دارند که برخی از آن‌ها عبارتند از:
۱. حرف «با» حرف اصلی قسم است و «واو» جایگزین آن است و حرف «تا» بدل از «واو» قرار می‌گیرد.
۲. حرف «با» می‌تواند به ضمیر نیز متصل شود؛ به خلاف «تا» و «واو» که تنها در اسم ظاهر به کار می‌روند؛ مانند: «والقرآن»، «والعصر» و «تالله».
۳. حرف «تا» مختص اسم مبارک « الله » و در معنا، توام با تعجب است.
۴. آشکارشدن فعل قسم منحصر به حرف «با» و بیانگر اصالت این حرف است.
[۲] فاکر میبدی، محمد، ۱۳۳۸-، تحلیلی برسوگندهای قرآن، ص۵۶.



۱. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۴، ص۵۶.    
۲. فاکر میبدی، محمد، ۱۳۳۸-، تحلیلی برسوگندهای قرآن، ص۵۶.



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «الفاظ قسم‌های قرآن».    




جعبه ابزار