الرسائل العشر (الموجز الحاوی لتحریر الفتاوی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
الموجز الحاوی لتحریر الفتاوی رساله فقهی است به سبک فقه رساله‌ای نوشته
ابن فهد حلی (م ۸۴۱ ق).
این کتاب در بردارندۀ کتاب‌های
طهارة و
صلاة و قسمتی از
زکات است که به سبک
فقه رساله‌ای نوشته شده است. اگرچه مؤلف قصد داشته است که سایر کتاب‌های قسمت
عبادات و همین طور قسمت‌های
معاملات،
ایقاعات و
احکام را تالیف نماید اما موفق به این کار نشده است.
در این کتاب مهم‌ترین مسائل و فروع فقهی با مختصرترین عبارت‌ها با متنی روان و بدون ذکر
آیات،
روایات و اقوال
فقهاء گردآوری شده است.
از آن جایی که این کتاب از اعتبار علمی خاصی بر خورداراست، شاگرد وی شیخ
مفلح بن حسن صیمری (زنده در ۸۸۷ ق)، در سال ۸۷۸ ق آن را شرح زده است و آن را «
کشف الالتباس عن موجز ابی العباس» نامیده است.
با توجه به دو نسخۀ خطی
مجلس شورای اسلامی و برینستون که در کتاب
مقدمه‌ای بر فقه شیعه ذکر شده و مربوط به سال ۸۲۲ ق هستند، این کتاب قبل از سال ۸۲۱ ق تالیف شده است.
در الذریعة به نسخه‌های خطی
کتابخانۀ محمد حسین قمشه‌ای (مربوط به سال ۸۵۳ ق) و نسخۀ کتاب‌های شیخ جواد محیی الدین نجفی (مربوط به سال ۹۶۶ ق) و نسخۀ کتاب‌های شیخ
هادی کاشف الغطاء (مربوط به ۹۶۸ ق) اشاره شده است.
و همین طور در نسخۀ شیخ هادی کاشف الغطاء که همراه المحرر فی فقه الاثنی عشر است ذکر شده است.
در مقدمه‌ای بر فقه شیعه به نسخه‌های خطی متعددی مثل
کتابخانه‌های مجلس شورای اسلامی،
دانشگاه تهران،
آستان قدس رضوی،
آیة الله گلپایگانی و غیر آنان اشاره شده است.
در چاپ کتاب موجود از نسخه‌های
کتابخانۀ آیة الله مرعشی و
کتابخانۀ آستان قدس رضوی استفاده شده است که به نسخۀ
کتابخانۀ آیة الله مرعشی با رمز «ن» و نسخۀ آستان قدس رضوی با رمز «ق» اشاره شده است.
در کتاب الطهارة، اقسام طهارت‌ها (
وضوء،
غسل و
تیمم ) مطرح شده است.
کتاب
الصلاة شامل مقدمات
نماز، واجبات نماز، اقسام نمازهای واجب و مستحب،
نماز جماعت،
نماز قصر و اتمام است.
در کتاب الزکاة، آنچه مستحب است زکات آن را بدهند، زکاة
مال التجارة و بعضی از احکام زکاة مطرح شده است.
ابن فهد حلی
نرم افزار جامع فقه أهل البيت عليهم السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی
