الحلقة الثالثة؛ اسئلة و اجوبة (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«الحلقة الثالثة؛ اسئلة و اجوبة»، اثر
سید علی حسن مطر هاشمی است که در
سال ۱۴۱۸ ق، حلقه سوم از کتاب «
دروس فی علم الاصول » متعلق به
شهید صدر را مورد توضیح و تیسیر قرار داده است. این کتاب، به
زبان عربی می‌باشد.
کتاب، مشتمل بر دو بخش به صورت پرسش و پاسخ است. بخش اول، ۷۷۰ و بخش دوم ۶۹۵ پرسش و پاسخ را در بر گرفته است.
قیل: «ان اخبار العلاج (روایات التخییر و الترجیح)، تشمل باطلاقها حتی موارد الجمع العرفی (
التعارض غیر المستقر)، فاذا ورد عام و خاص مثلا، رجح العام اذا کان موافقا للکتاب او مخالفا للعامة»؛ بین الرد الصحیح فی رای الشهید الصدر علی هذا القول.
[ گفته شده: «اطلاق اخبار علاجیه (
روایات تخییر و
ترجیح )، حتی موارد جمع عرفی (
تعارض نامستقر) را در بر می‌گیرد، پس اگر مثلا عام و خاصی وارد شود، چنانچه عام، موافق کتاب یا مخالف عامه باشد، بر خاص ترجیح داده می‌شود»؛ پاسخ درست این قول را از نظر شهید صدر بیان کنید. ]
الصحیح فی رده ان فی روایات العلاج قرینة علی عدم شمولها لحالات الجمع العرفی ففی روایة عبد الرحمن بن ابی عبدالله: «یعالج الامام علیه‌السّلام
التعارض بین خبرین احدهما مخالف للکتاب و الاخر موافق له»، فتدل علی ان المخالف للکتاب لو لم یکن له
معارض، لکان حجة فی نفسه و هذا؛ یعنی ان المعارضة بین الخبرین تغایر المعارضة بین الخبر و الآیة و بما ان
معارضة الخبر للآیة غیر مستقرة- و الا لاوجبت سقوط الخبر عن الحجیة و ان لم یکن له
معارض- فلابد ان تکون المعارضة بین الخبرین مستقرة، فیثبت اختصاص اخبار العلاج بالمتعارضین
تعارضا مستقرا.
[ پاسخ درست این است که در روایات علاجیه قرینه‌ای بر عدم شمول آنها نسبت به حالات
جمع عرفی وجود دارد؛ چنان که در روایت عبد الرحمن بن ابی عبدالله، چنین آمده: «امام علیه‌السّلام ، مشکل
تعارض دو خبر را که یکی، مخالف با
قرآن و دیگری، موافق با آن بود، با قانون علاج حل کردند»؛ این روایت، دال بر این است که خبر مخالف با قرآن، اگر
معارضی نمی‌داشت، فی نفسه
حجت بود، پس معلوم می‌شود
تعارض بین آن دو خبر با
تعارض بین خبر مخالف و قرآن متفاوت بوده است و از آن جا که
معارضه خبر مزبور با قرآن نامستقر بوده- وگرنه
معارضه آن خبر با قرآن، موجب سقوط آن از حجیت می‌گردید، حتی اگر خبری دیگر
معارض با آن نمی‌بود- ناگزیر
معارضه بین دو خبر مزبور، مستقر بوده است؛ به این ترتیب اختصاص
اخبار علاج به متعارضینی که تعارضشان مستقر است، ثابت می‌شود. ]
نرم افزار جامع اصول فقه، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
