استغفار از اسراف (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
استغفار (طلب
آمرزش)، از ریشه
غفران در اصل به معنای پوشیدن چیزی می‌آید که
انسان را از آلودگی نگه دارد؛ بنابراین، استغفار، درخواست
مصونیت از
عذاب با گفتار و رفتار است.
در
آیه ۱۴۶
سوره آل عمران از استغفار همراهان و دست پروردگان
انبیاء از
اسراف خود در امور صحبت به میان آمده است آنجا که می فرمایید:
و کاین من نبی قـتل معه ربیون کثیر... و ما کان قولهم الا ان قالوا ربنا اغفر لنا ذنوبنا و
اسرافنا فی امرنا... «و چه بسیار پیامبرانی که همراه او توده‌های انبوه کارزار کردند و در برابر آنچه در راه
خدا بدیشان رسید سستی نورزیدند و ناتوان نشدند و تسلیم (دشمن) نگردیدند و خداوند شکیبایان را دوست دارد و سخن آنان جز این نبود که گفتند پروردگارا گناهان ما و زیاده روی ما در کارمان را بر ما ببخش و گامهای ما را استوار دار و ما را بر گروه
کافران یاری ده»
در آیاتی از قرآن بندگان یکتا پرست از
اسراف کاری خویش استغفار نموده و خداوند نیز آمرزشش را شامل حال استغفار کنندگان از
اسراف می‌کند.
(ربیون) جمع ربی (بر وزن ملی) است و به کسی گفته می‌شود که ارتباط و پیوند او با
خدا محکم باشد، با
ایمان ، دانشمند و با استقامت و با
اخلاص باشد.
سپس رفتار و گفتار آنها را چنین شرح می‌دهد: آنان به یاری پیامبران خود برخاستند و از تلفات سنگین و جراحات سخت و مشکلات طاقت فرسائی که در راه خدا دیدند هرگز سست و ناتوان نشدند، آنها در مقابل دشمن هیچگاه
تضرع و زاری و
خضوع و کرنش نکردند و
تسلیم نشدند (ما ضعفوا و ما استکانوا)
بدیهی است خداوند هم چنین افرادی را دوست دارد که دست از مقاومت بر نمی‌دارند (و الله یحب الصابرین).
آنها به هنگامی که احیانا بر اثر اشتباهات یا سستیها، یا لغزشهائی گرفتار مشکلاتی در برابر
دشمن می‌شدند به جای اینکه میدان را به او بسپارند و یا تسلیم شوند و یا فکر
ارتداد و بازگشت به
کفر در مغز آنها پیدا شود، روی به درگاه
خدا می‌آوردند و ضمن تقاضای
عفو و بخشش از گناهان خود از پیشگاه خداوند تقاضای
صبر و استقامت و پایمردی می‌کردند و می‌گفتند: (بار پروردگارا گناهان ما را بیامرز و از تندرویهای ما درگذر، و ما را ثابت قدم بدار و بر کافران پیروز بگردان) (و ما کان قولهم الا ان قالوا ربنا اغفر لنا ذنوبنا و
اسرافنا فی امرنا و ثبت اقدامنا و انصرنا علی القوم الکافرین).
استغفار از
اسراف، درپی دارنده
آمرزش الهی است:
و ما کان قولهم الا ان قالوا ربنا اغفر لنا ذنوبنا و
اسرافنا فی امرنا.... • فـاتـیهم الله ثواب الدنیا و حسن ثواب الاخرة و الله یحب المحسنین.« سخنشان تنها این بود که: «پروردگارا! گناهان ما را ببخش! و از تندرویهای ما در کارها، چشم پوشی کن! قدمهای ما را استوار بدار! و ما را بر جمعیت
کافران ، پیروز گردان • از این رو خداوند
پاداش این جهان، و پاداش نیک آن جهان را به آنها داد و خداوند
نیکوکاران را دوست می‌دارد.»
آنها با این طرز تفکر و عمل به زودی
پاداش خود را از
خدا می‌گرفتند هم
پاداش این
جهان که
فتح و پیروزی بر
دشمن بود و هم پاداش جهان دیگر، (فاتاهم الله ثواب الدنیا و حسن ثواب الاخرة).
و در پایان
آیه آنها را جزء نیکوکاران شمرده و می‌فرماید: (خدا نیکوکاران را دوست دارد) (و الله یحب المحسنین).
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳، ص۱۷۳، برگرفته از مقاله «استغفار از اسراف». مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳، ص۲۷۴، برگرفته از مقاله «استغفار از اسراف».
