اتمام (فقه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اتمام به معنی تمام کردن می‌باشد. از «اتمام
نماز» در باب
صلات و از «اتمام
عمل» در بابهایی همچون
صوم و
حج سخن رفته است.
واژه اتمام در
فقه به صورت اضافه به «نماز» و «عمل» به کار رفته است.
مراد از «اتمام نماز»، تمام گزاردن نمازهای چهار
رکعتی در مقابل
قصر می‌باشد.
اتمام نماز بر حسب موارد به
واجب و
مستحب و
حرام تقسیم می‌شود.
اتمام نماز در
وطن ، در
سفر معصیت و برای کسی که
شغل او
مسافرت است
و نیز مسافری که
قصد کرده ده
روز در محلی بماند
یا سی روز با
تردید در محلی
اقامت کرده است،
واجب می‌باشد.
مسافر مخیر است در
اماکن اربعه نمازهای چهار رکعتی را شکسته یا تمام بخواند، لیکن تمام خواندن افضل است.
اتمام نماز در
سفر به جز موارد یاد شده از روی
علم و
عمد،
حرام و موجب
بطلان نماز است و اعاده نماز در وقت و قضای آن در خارج وقت، واجب است و اگر بر اثر
جهل به
حکم سفر تمام خوانده است، بنابر قول مشهور،
اعاده و
قضا واجب نیست، ولی چنانچه از روی
فراموشی بوده بنا بر مشهور تنها در صورت بقای وقت اعاده واجب است.
مقصود از «اتمام عمل»، به پایان رساندن عمل آغاز شده و رها نکردن آن در اثنا است و مراد، اتمام عمل عبادی است.
عمل عبادی بر دو قسم است: یا
واجب است و یا
مستحب.
اتمام عمل عبادی واجب مانند
نماز،
روزه واجب معین (روزه
ماه رمضان و روزه
نذری) و
حج که به تدریج
وجود پیدا می‌کند، واجب و رها کردن آن در اثنا یا انجام کاری که موجب
بطلان آن گردد
جایز نیست.
اتمام عمل عبادی مستحب -جز در مواردی
خاص مانند
اعتکاف پس از سپری شدن دو
روز آن
و حج و
عمره مستحبی پس از محرم شدن-
واجب نیست.
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۱، ص۲۴۵-۲۴۶.
