ابوالهیثم خالد بن یزید کاتب
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوالهیثم خالد بن یزید بن هیثم تمیمی خراسانی بغدادی کاتب (م ۲۶۹ هـ)، از شاعران عصر عباسی و از منشیان لشکریان
معتصم عباسی و مدتی هم از ندیمان برخی از
خلفای عباسی بود.
خالد برای خلفای عباسی شعر سروده و مورد اکرام و لطف آنها قرار داشت.
ابوالهیثم خالد بن یزید بن هیثم تمیمی خراسانی بغدادی کاتب، در اصل خراسانی
و یکی از منشیان لشکریان معتصم عباسی (خلافت ۲۱۸-۲۲۷ هـ) در
بغداد و دارای اشعاری مدوّن بود و اشعار او را بیشتر غزلیات تشکیل می‌داد.
اشعار او را روان و زیبا وصف کرده‌اند.
او مدتی از ندیمان
علی بن هشام و سپس همنشین و مصاحب
فضل بن مروان بود. فضل نیز او را به معتصم که در ماحوزه بود، معرفی کرده و
خالد اشعاری برایش سرود که او را به تعجب واداشت و موجب شد تا هدایایی به او بدهد.
همچنین اشعاری برای خلیفه
ابراهیم بن مهدی سرود و مورد اکرام و لطف او قرار گرفت.
او از
علی بن جهم مطالبی نقل کرده و
احمد بن جعفر برمکی، جحظه،
احمد بن کامل قاضی و
ابوالقاسم بن ابی‌حیه از او بهره برده‌اند.
میان او و حلبی شاعر
و ابوتمام اشعاری ردّ و بدل شده و یکدیگر را هجو کرده‌اند.
او دارای عمر طولانی بود و در آخر عمر
دیوانه شد.
برخی علت دیوانگی او را غلبه سوداء، و برخی شیفتگی و عشق او نسبت به کنیز یکی از خلفا و بزرگان ذکر کرده‌اند.
برخی نیز گفته‌اند که
محمد بن عبدالملک زیات سمتی را در یکی از مرزها به او واگذار کرد و او در مسیر رفتن به آنجا در اثر شنیدن اشعار زنی آوازه‌خوان بی‌هوش شده و عقل خود را از دست داد.
از آثار
خالد مجموعه‌ای حاوی دویست ورقه شعر می‌باشد که
صولی آن‌را گرد آورده است.
صفدی پاره‌ای از اشعار او را در کتاب خود ذکر کرده است.
خالد تا دوران خلافت
معتمد (۲۵۶-۲۷۶ هـ) زنده بود.
و سرانجام در سال ۲۶۹ هـ در بغداد درگذشت.
زمان مرگ وی را مختلف ذکر کرده‌اند.
برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۳۰۷، برگرفته از مقاله «
ابوالهیثم خالد بن یزید بن هیثم تمیمی».
