ائتلاف لفظ با معنی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ائتلاف لفظ با معنی، تناسب الفاظ بکار رفته در کلام با معانی مورد نظر
متکلم را می‌گویند.
یکی از
صنایع بدیعی بکار رفته در
قرآن صنعت «ائتلاف» است. از اقسام این صنعت، ائتلاف لفظ با معنی است، به این معنا که الفاظ بکار رفته در کلام از جهت
غرابت یا مانوس بودن، و از حیث جزالت یا
فخامت، با معنای مورد نظر تناسب داشته باشد.
در آیه (ولا ترکنوا الی الذین ظلموا فتمسکم النار)
از آنجا که رکون بر ظالم (میل و اعتماد بر وی)، بدون
مشارکت با وی در
ظلم ، مورد نظر بوده، لازم بود که در مقام جزا از لفظی استفاده شود که متناسب با رکون بر ظالم باشد نه مشارکت در ظلم، لذا به جای واژه‌هایی مثل احتراق و اصطلاء، از لفظ «مس» استفاده شده است.
و در آیه (لها ما کسبت وعلیها ما اکتسبت)
به دلیل ثقل و سنگینی
سیئه ، به جای لفظ «کسب» (
ثلاثی مجرد )، از لفظ «اکتساب» که دلالت بر زحمت و سنگینی دارد استفاده شده است.
فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «ائتلاف لفظ با معنی».
