آل‌بلاغی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آل بلاغی، از خاندان‌های قدیم علمی
شیعه بود.
مؤسس این خاندان، که امروزه فضلا و دانشمندانی از آن در
ایران،
عراق و
لبنان پراکنده‌اند،
شیخ محمد علی بلاغی (متوفی ۱۰۰۰) است. وی از فقها و علمای بزرگ
قرن دهم و شاگرد
محقق اردبیلی بوده و برخی از تألیفات او عبارت‌اند از: شرح بر ارشاد الاذهان
علامه حلی؛ شرح
اصول کافی؛ حواشی بر بخش اصول معالم‌الدین و حواشی بر
من لایحضره الفقیه.
آل محبوبه با اظهار بی‌اطلاعی از وجه تسمیه این خاندان به بلاغی، از قول
شیخ جواد بلاغی، این خاندان را به
ربیعه، از
عشایر بزرگ عراق، نسبت داده و به شرح احوال هفده تن از علمای این خاندان پرداخته است.
معروف‌ترین افراد خاندان بلاغی عبارت‌اند از:
۱.
شیخ عباس بن محمدعلی (متوفی ۱۰۸۵)، فقیه، اصولی و صاحب حاشیه بر تهذیب؛
۲.
شیخ حسن بن عباس (متوفی بعد از۱۱۰۵)، از شاگردان علی بن زین الدین نواده
شهید ثانی و مدّقق شروانی، صاحب شرح
صحیفه سجادیه و تنقیح المقال، که اثر اخیر از منابع
روضات الجنات است؛
۳. شیخ عباس بن حسن (متوفی بعد از۱۱۷۸)، فقیه، اصولی و صاحب رساله عملیه بغیة الطلّب و شرح الصحیفة السجادیة؛
۴. شیخ محمدعلی بن عباس (متوفی ۱۲۲۸)، فقیه و اصولی، از شاگردان
وحید بهبهانی، بحرالعلوم،
کاشف الغطاء و
سیدمحسن اعرجی، صاحب مطارح الانظار و نتایج الافکار، که شرح مبسوطی است بر تهذیب الاصولِ
علاّمه حلّی، و جامع الاقوال در فقه استدلالی؛
۵.
شیخ ابراهیم بن حسین (متوفی ۱۲۴۷)، فقیه، ادیب و شاگرد کاشف الغطاء. وی، که در بازگشت از سفر
حج به درخواست اهل جبل عامل در آن‌جا اقامت گزید، سرسلسله آل بلاغی در لبنان بوده است و
نسل او در
جبل عامل به نام بلاغی عاملی مشهورند؛
۶. شیخ احمد بن محمد علی (متوفی ۱۲۷۱)، فقیه، اصولی، شاگرد سیّدعبدالله شُبّر و صاحب شرح بر تهذیب الاصول علامه حلی، شیخ طالب بن عباس (متوفی ۱۲۸۲). شاگرد
صاحب جواهر، شاعر و مؤسس دو محفل ادبی مشهور در
نجف به نام‌های «معرکة بلاغیة» و «محفل بلاغیة»؛
۷. محمد جواد بلاغی (۱۲۸۲ـ۱۳۵۲/ ۱۳۱۲ ش) که مشهورترین فرد از خاندان بلاغی است.
(۱) جعفر بن باقر آل
محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، بیروت ۱۹۸۶.
(۲) محسن امین، اعیان الشیعة، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
(۳) محمد هادی امینی، معجم رجال الفکر و الا دب فی النجف خلال ألف عام، نجف ۱۳۸۴/ ۱۹۶۴.
(۴) سیدحسن صدر، تکملة امل الامل، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۶.
(۵) عباس قمی، کتاب الکنی و الالقاب، صیدا۱۳۵۸.
(۶) محمد علی مدرس تبریزی، ریحانة الادب، تهران ۱۳۶۹ ش.
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «آل بلاغی»، شماره۱۶۴۸.
